KOCAELİ (AA) - Kocaeli Üniversitesi (KOÜ) Kök Hücre ve Gen Tedavileri Araştırma ve Uygulama Merkezi (KÖGEM) tarafından farklı üniversitelerden 20 akademisyene teorik ve uygulamalı eğitimin verileceği "20. Kök Hücre ve Doku Mühendisliği Kursu" başladı.

Prof. Dr. Baki Komsuoğlu Kültür ve Kongre Merkezi'nde gerçekleştirilen kursa ilişkin AA muhabirine açıklama yapan KÖGEM Müdürü Doç. Dr. Yusufhan Yazır, KÖGEM'in Türkiye'nin ilk kök hücre uygulama merkezi olarak 2007 yılında kurulduğunu söyledi.

Merkezin kurulmasının ardından hızlı bir şekilde çalışmalara başladığını ve baş gösteren eleman eksikliği sorununun çözümü için KOÜ Sağlık Bilimleri Enstitüsü bünyesinde Kök Hücre Anabilim Dalı'nın kurulduğunu anlatan Yazır, burada yüksek lisans ve doktora öğrencisi yetiştirmeye başladıklarını, bugüne kadar 11 yüksek lisans öğrencisini mezun ettiklerini kaydetti.

Yazır, Türkiye'nin ilk kök hücre merkezi olmanın verdiği sorumlulukla sahip oldukları bilgi birikimini diğer üniversitelerle paylaşmak için eğitim programları düzenlemeye başladıklarına dikkati çekerek, şöyle devam etti:

"2009'da ilk kursumuzu gerçekleştirdik. Bugüne kadar 23 kurs düzenledik ve 450'nin üzerinde akademisyene eğitim verdik. Bunun ardından hızla kök hücre merkezleri açılmaya başladı. Kurslarımız halen devam etmekte. Türkiye'de kök hücre alanında yetişmiş personel ve bilim adamı sayısını arttırmak üzere 5 gün süren teorik ve pratik uygulamaların yer aldığı kurslar düzenliyoruz. Eğitimlerimiz Türkiye'deki bu açığı kapatmak üzere planlanmış durumda. KÖGEM olarak Türkiye'de kök hücre araştırmalarının yaygınlaşmasında öncü oluyoruz." 

- "Kök hücre araştırmalarının yaygınlaşmasında öncü oluyoruz"

Eğitimlerin yanı sıra araştırma çalışmalarının da yoğun bir şekilde devam ettiğini vurgulayan Doç. Dr. Yazır, "Bugüne kadar bilimsel değeri yüksek 45'in üzerinde yayınlanmış makalemiz var. Bunlara 400'ün üzerinde atıf aldık. Bunlar bilim camiasına önemli katkılar" diye konuştu.

Yazır, dünyada embriyonik kök hücre çalışmaları yasaklanmış durumda olduğu için genellikle mezenkimal kök hücre üzerinde çalıştıklarını belirterek, "Mezankimal kök hücreler, multipotent özellikte yetişkin insan vücudunda bulunan ve burada birçok dokuda oluşan hasarları onarabilen somatik hücreleri üretebilecek kapasitede hücreler" ifadelerini kullandı. 

- "İnsülin üretebilen hücreler yapma aşamasında önemli yol katettik"

Özellikle bazı öğrencilerin Tip 1 diyabette yoğunlaştıklarına işaret eden Yazır, şunları kaydetti:

"Tip 1 diyabet, küçük çocukların yakalandığı ve ileri yaşlara kadar vücutta harabiyet gösteren, beta hücrelerinin insülin üretmesindeki eksikliğe bağlı olarak çeşitli kusurlardan meydana gelen bir hastalık. Tip 1 diyabette kök hücrelerden beta hücresi ya da en azından insülin üretebilen hücreler yapma aşamasında önemli yol katettik. Tip 1 diyabetten muzdarip olan çocuklarımızın ya da yetişkinlerimizin insülin üretebilecek hücreler kazanması yoluyla kendi insülinlerini üretmelerini ve bir parça da olsa bu hastalıktan uzaklaşmalarını hedefliyoruz. Dünyada olduğu gibi henüz bu çalışmalar ülkemizde başlangıç aşamasında, biraz yol katetmemiz gerekiyor ancak bu yolu çok hızlı katediyoruz. Eskiden 100 yılda ilerleyen çalışmalar şimdi günlerle aylarla ilerliyor. Dolayısıyla tahmin edemeyeceğim bir süre ama çok yakın bir gelecekte birçok soruna kök hücre yoluyla çözüm bulabileceğimizi düşünüyoruz."

Yazır, dünyada kök hücre çalışmalarının çok hızlı ilerlediğini dile getirerek, birçok hastalıkta deneme aşamalarına gelindiğini söyledi.

Kendilerinin de iyi bir bilgi birikimine sahip olduğunun belirten Yazır, "Şu ana kadar çalışmalar biraz teknik materyal eksikliği yüzünden yavaş ilerliyordu ancak son zamanlarda bilime yapılan yatırımın artması ve özellikle TÜBİTAK'ın projeleri desteklemesiyle birçok üniversitenin altyapı ve teknik problemleri çözümlendi. Biz de bilim adamları olarak çalışmalarımıza hız verdik" açıklamasında bulundu.

Cuma günü sona erecek kursta farklı üniversitelerden 20 akademisyen, kök hücre konusunda temel teknikler ve moleküler biyoloji uygulamaları eğitimi alacak. Kursun sonunda başarılı olan katılımcılara sertifika verilecek.

AA