Prof. Dr. Ramazan Altıntaş
Kurban Kesmenin Hikmetleri
Kurban kelimesi, sözlükte;yaklaşmak, yakınlık, Yüce Allah’a manevi yakınlığa sebep ve vasıta olan ibadet demektir.Dini bir terim olarak ise, ibadet maksadıyla belirli bir vakitte belirli şartları taşıyan hayvanları usulüne göre boğazlamaktır.
İslam’da mali bir ibadet olan kurban;Kur’an, sünnet ve icma ile sabittir.Kur’an’da Hz. Âdem (a.s)’ın iki oğlunun (Habil ve Kabil) Allah’a kurban takdim ettiklerinden bahsedilir. (Maide 5/27).Bir başka ayette İlahi dinlerin hepsinde kurban hükmünün konulduğuna işaret edilir. ( Hac 22/34).Ayrıca Hz. Peygamber (a.s)’ın hadislerinde de imkânı olan kimselerin kurban kesmeleri emredilir.
İslam’ın ibadet anlayışında; kurban, namaz, hac ve oruç gibi bütün ibadetlerde şekil boyutu kadar, mana boyutu da önemlidir.Bu sebeple, ibadet hayatının ruh ve manasını; iyi niyet, hasbilik,huşu, ihsan,ihlâs, sadakat, teslimiyet, takva ve her şeklin sembolik anlamını kavramak oluşturur. Bundan dolayı bir Müslüman, ibadetle âdeti birbirinden ayırması gerekir. Bu da ancak sahih niyetle olur. İbadetlerin ruhunu teşkil eden niyet ve ihlâs, bütün ibadetlerin iliği konumundadır.Dolayısıyla, ibadetlerden elde edeceğimiz sevabı yok eden âdetleştirilmeye dayalı,gösterişçi ve desinler türü dindarlıklardan uzak durulmalıdır. “(Kestiğiniz) kurbanların etleri ve kanları asla Allah'a ulaşmaz. Fakat ona sizin takvanız (Allah'a karşı gelmekten sakınmanız) ulaşır” (Hac, 37) ayetinde bu ihlâs durumu ve samimi dindarlığın nasıllığı vurgulanır. Onun için yaptığımız ibadetlerin hikmet ve derin manasını kavramak çok önemlidir.
Diğer yandan,zenginlerde paylaşma ahlakı yaşam tarzı haline gelir ve cimrilik hastalığı da tedavi edilir.Ahlaki açıdan veren el hükmünde olan kimselerde Allah’a karşı sorumluluklarını yerine getirmek manasına gelen takva ahlakı ve sadakat bilinci güçlenir.Asıl Kurban kesmenin hikmeti,eğer Hz. İbrahim Peygamberi ölçü alırsak,her ne ise Allah’a adamaya hazır olduğumuz İsmaillerimizi O’nun yolunda feda etmeye hazır olma duyarlılığına ulaşırız. İşte kurban, Allah yolunda malı, canı feda edebilmeyi ifade eder.Bir hayvan kesip etini fakirlerle paylaşma işi bu ibadetin sadece görünen yüzüdür. Kurbanda asıl olan, bu ibadetle takvaya ulaşmadır.Bu manada kurban; özveridir, samimiyettir, teslimiyettir, sabırdır, paylaşmadır, dayanışmadır, dünya Müslümanlarıyla iletişim kurmadır, dostluktur. Eğer kestiğimiz kurbanlar bize bu ahlaki güzelliklerin kazanılmasına vesile oluyorsa, işte o zaman amaca ulaşmış oluruz.
Keseceğimiz kurbanlar bizleri Rabbimize yaklaştırmaya vesile olsun. Şimdiden bayramınız mübarek olsun!..