BAĞDAT (AA) - ALİ CEVAD/ALİ ŞEYHU - Irak'ın Musul kentinde yürütülen operasyonlar kapsamında başta kuzey kesimi olmak üzere terör örgütü DEAŞ'tan kurtarılan bölgelerde alt yapının büyük oranda hasar gördüğü ve bu beldelerin yaşamaya elverişli olmadığı belirtiliyor.

Parlamentodaki Hristiyan bileşeninden milletvekili Yunadem Kanna, Musul'un DEAŞ'tan kurtarılması operasyonu kapsamında Hristiyan nüfusun yoğunlukta olduğu Bartella, Keremlis ve Karkuş beldelerinin birkaç gün süren hava saldırısı ve çatışmalara maruz kaldığını ifade ederek, "Nüfusunun kahir ekseriyetinin Hristiyan olduğu Ninova ovasında yer alan ve DEAŞ'tan kurtarılan bölgelerin yüzde 60'ından fazlası hasarlı. Özellikle yerleşim alanlarında kimyasal silahların yol açtığı yangından zarar gören evler, yaşanmaz hale geldi." dedi.

Bu bölgelerin, su ve elektrik gibi temel ihtiyaçlardan yoksun olduğunu ve ailelerin burada yaşayamadığını dile getiren Kanna, mevcut durumda bölgede hayatın ancak birkaç ayda normalleşebileceğini söyledi.

Kanna, şu ana kadar bölgenin imarı için herhangi bir planın bulunmadığının altını çizerek, uluslararası toplum ve global kurumlara, bölgenin yeniden imarı için destek olma çağrısında bulundu.

- Gönüllü sivil desteğin etkinleştirilmesi

Hükümetin terör örgütünden kurtarılmış bölgeleri arındırma ve ıslah çalışmalarının yanı sıra Ninova valiliğinin, gönüllü sivillerin çabalarını etkinleştirmeye çalıştığı belirtiliyor.

Ninova Valisi Spor ve Gençlik İşlerinden Sorumlu Müsteşar Yardımcısı ve Kamu Hizmetleri Genel Sekreteri Isam es-Suleyfavi, ıslah çalışmaları kapsamında Ninova'nın, 4'ü kuzey, 4'ü güney olmak üzere 8 bölgeye ayrıldığını belirterek, "Diğer devlet kurumları ile ortaklaşa çalışmalarımızda, bölgenin ıslahına katkı sağlamaları için gençleri gönüllü sivil faaliyetlerde etkinleştirmeye çabalıyoruz." diye konuştu.

Suleyfavi, onlarca gencin bölgenin kalkındırılması faaliyetlerine destek için hazır olduğunu belirterek, ancak kurtarılmış bölgelerin yeniden imarı için ayrılan bütçenin kısıtlı olmasının çalışmaları geciktirdiğine dikkati çekti.

- Sağlık, eğitim ve elektrik alanlarındaki yapılandırma çalışmaları

Elektrik, sağlık ve eğitim bakanlıklarının kurtarılan bölgelerdeki kurumlarını yapılandırmak için projeler hazırladığı ancak petrol fiyatlarındaki düşüş ve DEAŞ'la mücadeleye tahsis edilen giderlerin sebep olduğu mali kriz nedeniyle bu projelerin uygulanamadığı belirtiliyor.

Elektrik Bakanlığı yetkilileri, Musul'da DEAŞ'tan kurtarılan bölgelerdeki elektrik şebekesinin yüzde 90'ının hasar gördüğüne dikkati çekerken, sağlık ve eğitim kurumlarında da benzeri oranda zararın meydana geldiği kaydediliyor.

Elektrik Bakanlığının, kasım ayının başlarında, Musul'un güneyindeki Kayyare kazasında enerji sisteminin onarımına başladığı, Sağlık Bakanlığının ise kentin güney doğusundaki El-Hamdaniyye beldesinde yer alan sağlık kurumlarının yeniden imar edilmesi çalışmalarını yürüttüğü aktarılırken, bakanlıklar, fon eksikliğinin yapılandırma planlarını olumsuz etkilediğine dikkati çekiyor.

- Sığınmacıların yeniden dönüşü

Operasyonun bir diğer yüzü sığınmacılar konusunda ise Irak parlamentosu, Yüksek Devlet Komitesi'nden Musul'daki çatışmalar nedeniyle evlerini terk etmek zorunda kalan vatandaşların geri dönüşünü hızlandıracak çalışmalara destek olmasını istiyor.

Parlamentodaki Göç ve Göçmenler Komitesi Başkanı Raad ed-Dehleki, Musul'daki sığınmacılar sorunuyla mücadelenin kamplar inşa etmek ve aileleri göç etmeye teşvik etmekle tamamlanmadığını söyleyerek, "Bu konuda en iyi çözüm, kurtarılan bölgelerin yapılandırılmasını hızlandırmak ve sığınmacıların bu bölgelere dönüşünü sağlamaktır. Hükümet makamları, kurtarılan beldelerinin ıslahının hızlandırılması ve sığınmacıların evlerine dönüşünün sağlanmasını istiyor." şeklinde konuştu.

Musul'un DEAŞ'tan kurtarılması için 17 Ekim'de hükümet tarafından başlatılan askeri operasyon kapsamında çoğu kentin kuzey kesiminde bulunan 153 bölge, köy ve nahiyesinde denetim sağlanmıştı.

DEAŞ'e karşı mücadelede birlikte hareket eden koalisyon ülkelerinin savunma ve dışişleri bakanlarının geçen temmuz ayında Washington'da bir araya geldiği toplantıda, örgütle mücadelede Irak'a 2 milyar dolar yardım yapılacağı açıklanmıştı. Ancak hükümet, Eylül ayında yaptığı açıklamada, kurtarılan bölgelerin yeniden imarı için 14 milyar dolara ihtiyaç duyulduğunu kaydetmişti.

AA