İçten yanmalı motorlar üzerinde çalışmaları bulunan Eskişehir Teknik Üniversitesi (ESTÜ) Makine Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Dr. Erdem Özyurt, AA muhabirine, kış mevsimine girilmeden önce araçların periyodik bakım ve kontrolünün yapılması gerektiğini söyledi.

Özyurt, bakım ve kontrolü yapılan araçların sıfırın altında 20 dereceye kadar hava sıcaklıklarında tek marşta çalıştırılmasının mümkün olduğunu anlattı.

Dondurucu havalarda motor soğutma suyundaki antifrizin ve miktarının önemine değinen Özyurt, şöyle devam etti:

"Motor soğutma suyunda antifriz bulunması ve özelliğini kaybetmemiş olması hayati önem taşır. Akünün sağlık ve şarj seviyesini kontrolü sağlanmalıdır. Aracın ateşleme sisteminin kontrolü de yapılmalıdır. Bakımı ve kontrolü yapılmış aracın soğuk havalarda ilk çalıştırılmasında yapılması gerekenler var. Aracın içine oturur oturmaz hemen marşa basılmamalıdır. Önce kontağı açıp gösterge ışıklarının sönmesini beklemeliyiz. Benzinli aracı çalıştırıp 1-2 dakika rölantide olmasını beklemeliyiz. Dizel araçları da çalıştırdıktan sonra 2-3 dakika rölantide kalmasını beklemeliyiz. LPG'li araçlarda da dizel yakıtlılara benzer bir durum söz konusudur. Bekleme süresini daha fazla uzatmamalıyız çünkü rölantide daha fazla beklemek yakıt sarfiyatına neden olur. Ardından hareket halinde ve düşük devirde aracı ısıtmak daha mantıklıdır. Hareket eden araç güç üreteceğinden daha fazla ısınacaktır."

Özyurt, yeteri kadar beklenmeden hareket ettirilmesi durumunda ilerleyen süreçte araçta olması gereken fazla aşınma sorunları görülebileceği uyarısında bulundu.

Olası sorunlar hakkında bilgi veren Özyurt, "Piston ve silindir arasındaki sıyırıcı parçalar daha fazla aşınır. Pompaların yatakçıklarında ve kanatçıklarında aşınma sorunlarına yol açar. Yeteri kadar ısınma zamanı verilmeden hareket ettirilen motor gelecekte çalışmaz hale gelip büyük masraflara neden olabilir." dedi.

- "Soğuk havada aracı iterek çalıştırmayın, motora kaynar su dökmeyin"

Dr. Erdem Özyurt, aracı çalıştırdıktan hemen sonra ısıtma sisteminin açılmaması gerektiğine dikkati çekerek, çalışma anında motorun sıcaklığa daha fazla ihtiyaç duyduğunu vurguladı.

Araç hareket halindeyken önden esen soğuk rüzgarın motorun daha düşük sıcaklıkta çalışmasına yol açabileceğini aktaran Özyurt, motorun önüne karton ya da rüzgarı engelleyen malzeme konularak gelen havayı engellemenin ısınmaya faydalı olacağını bildirdi.

Havalar soğuk iken akü kaynaklı bir arızadan dolayı çalışmayan aracın itilmemesi gerektiğini vurgulayan Özyurt, şunları kaydetti:

"Soğuk havada motor içindeki malzemeler daha da sertleşeceğinden riskli sonuçlar doğurabilir. İterek çalıştırmak çok sağlıklı değil. Sağlıklı bir aküyle aracın takviye yapılması ya da akünün değiştirilmesi daha iyi olacaktır. Donmuş bir motorun üzerine kaynar su dökmek de yapılabilecek en tehlikeli işlemlerden biridir. Motor bloğunun ve içindeki malzemelerin çatlamasına, kırılıp delinmesine neden olunabilir. Sıcaklıkların çok daha düşük olduğu iklimlerde yaşamak zorundaysak o soğuk koşullar için üretilmiş araçlar tercih edilmelidir. Farklı iklimler için üretilmiş araçları da söz konusu düşük sıcaklıklarda çalıştırmak zorunda kalabiliriz. Böyle bir durumda araç için ekstra ekipmanlara ihtilaç duyulabilir. Aküyü soğuktan koruyacak, yanmaz malzemeden yapılmış bir koruyucu ceket edinilebilir. Motor bloklarının ısıtılmasını sağlayan ekipmanları temin edip montajı yaptırılabilir."

- "Motor bloklarında çatlamalar yaşanıyor"

Eskişehir Küçük Sanayi Sitesinde iş yeri bulunan motor mekanik ustası Osman Yayıl da araçların kış öncesinde soğutma suyunun dayanıklılık derecesinin ölçülmesini önerdi.

Soğutma suyunda antifriz olmayan araçların su devir daim bölgelerinde yer alan pervanelerin kırılabileceği uyarısında bulunan Yayıl, şu ifadeleri kullandı:

"Su radyatörleri genleştiğinden çatlıyor. Motor bloklarında çatlamalar yaşanıyor. Silindir kapaklarında hasarlar yaşanıyor. Termostatlarında bozulma oluyor. Kişi aracının donduğunun farkında olmadan yola devam ederse daha büyük arızalar görülüyor. Çeşme suyu konulan cam silecek suyu hazneleri genleşip patlıyor. Aşırı soğuklarda el freni çekildiğinde fren balataları diske yapışıyor. Araç hareket edemediğinden çekiciyle bize getiriliyor. Soğuk havalarda uygun şekilde çalıştırılmayan araçlarda 10 ila 15 bin liraya mal olacak hasarlar açabilir."