Dinî gelenekler, mitolojik anlatılar, toplumsal ve kültürel alışkanlıklar… Dünyanın dört bir yanında yeni yıl kutlamaları belli noktalarda ortaklaşsa da, bazı toplumlar köklerinden gelen yılbaşı kutlama ritüelleriyle ayrışıyor. Online İngilizce kursu Preply, işte bu farklı yılbaşı kutlama geleneklerini derledi.

Yılın sonlarına doğru yaklaşırken dünyanın her yerinde yeni yıl telaşı yaşanıyor. Son günlerde sosyal medyanın etkisiyle popülaritesini artıran “hayal panosu” adıyla da bilinen yeni yıl beklentileri ve yeni yıl hedefleri belirleme gibi yeni yıl ritüelleri dikkat çekiyor. Online İngilizce kursu Preply de yaklaşan yeni yıla dikkat çekmek için son araştırmasında dünyanın dört bir yanında yeni yılın ve yılbaşının nasıl kutlandığını inceledi. İnsanlık tarihi kadar eski olan, kökleri milattan önce 2 binli yıllara, Mezopotamya’ya kadar uzanan yeni yıl kutlama geleneği, evrensel bir kutlama biçimi olsa da kültürel farklılıklar, yeni yıl geleneklerini farklılaştırıyor.

Yeni hedefler için en iyi fırsat: Yeni yıl

Küresel çapta insanları bir araya getiren ve evrensel olarak kabul gören kutlamalardan biri olan yılbaşını, yeni bir yıla umutla başlamak ve yenilenmek için hepimiz en iyi fırsat olarak biliriz. Preply araştırmacıları Preply yılbaşı ritüelleri araştırmasında yeni bir yılın, insanları olumlu anlamda değişmeye motive ettiğini, bir başka ifadeyle olumlu değişime çabalamak için doğal bir motivasyon görevi gördüğünü de vurguladı.

ABD’de yürütülen, Pew Research imzalı bir araştırmanın da incelendiği Preply Yeni Yıl Ritüelleri derlemesinde özellikle 18-29 yaş aralığındaki 2 kişiden birinin yeni yıl kararı alması dikkat çekti. Öte yandan araştırmaya göre 2024 sonunda sorulara tekrar verilen yanıtlar, 10 kişiden yaklaşık 9’unun yılın başında belirledikleri hedeflere uymayı başardıkları görüldü.

Online İngilizce kursu Preply, her yeni yıl öncesinde özellikle sosyal medyada en genel ifadeyle İngilizce New Year’s Resolutions olarak bilinen, Türkçede yeni yıl hedefleri olarak kullanılan kavrama değinilerek başladığı bu incelemede, 2025 için örnek yeni yıl kararlarını da sıraladı. Aileyle daha çok vakit geçirmek, tasarruf yapmak ve spora başlamak gibi hepimizin önceliklendirmek istediği konu başlıkları da bu listede yerini aldı.

Dünyadaki farklı kültürlerden en popüler yeni yıl ritüelleri

Hepimizin bildiği yeni yılı kutlama şekilleri olsa da aslında dünyanın farklı ülkelerinde, farklı coğrafyalarda, farklı dilleri konuşan toplumlarda ve en önemlisi birbirinden farklı kültürlerde yeni yılı kutlama şekilleri değişkenlik gösterebiliyor. Bu durumun en önemli etkenleri dinî ritüeller ve kültürel gelenekler olarak gösterilebilir. Örneğin Brezilya’da en popüler yeni yıl kutlama geleneklerinden biri olan beyaz giyip yedi dalga üzerinden atlama ritüelinin geleneksel dinler olan Candomblé ve Umbanda’dan bir okyanus tanrıçası olan Iemanjá veya Yemanja’ya kadar uzandığı biliniyor. Öte yandan Japonya’da tapınaklarda 108 kere çalınan çan, Budist geleneğinden geliyor. Filipinler’de yaşayanların yılbaşı günü puantiye desenli elbiseler giydiği, ayrıca sofralarda yuvarlak meyvelere yer verdiği öğrenilirken, kapıya soğan asmanın da Antik Yunan’a kadar uzanan ve bugün Yunanistan’da yaygın olarak rastlanan bir yılbaşı kutlama ritüeli olduğu görülüyor. Son dönemde tüm dünyada popülerleşen ve İspanya’yla özdeşleştirilen, şans getireceğine inanılan 12 üzüm yeme geleneğinin ise 1895’teki üzüm üreticilerine uzandığı düşünülüyor.