Şakir Tuncay Uyaroğlu
Sahneye şapkasız çıkmayanlar …
“Şapka”, -asıl adıyla; düzeltme ve inceltme işareti- öyle garip bir noktalama işareti ki; nerede, ne zaman kullanılacağı henüz tam olarak öğrenilemedi. Bazıları, “yayla” sözünü “yaylâ” diye yazarken, bazıları da “hâlâ” sözünü “hala” diye yazmakta hâlâ ısrar ederler. “hâlâ” sözünü, “hâla” ya da “halâ” şekillerinde yazanlara bile rastlamaktayız.
Saygı değer okuyucularım, aşağıdaki listede dilimizde şapka işaretiyle kullanılması gereken 414 kelimenin tamamını bulacaksınız. Bu liste, Türk Dil Kurumu’nun son baskı Türkçe Sözlük’ü gözden geçirilerek hazırlanmıştır.
(1 Ocak 2007 tarihinden itibaren, Batı kökenli kelimelerden düzeltme ve inceltme işareti kaldırılmıştır.
1 Temmuz 2014 tarihinden itibaren de, Doğu kökenli kelimelerde, “l” harfinden sonra gelen düzeltme ve inceltme işareti -bazı istisnalar hariç- kaldırılmıştır.)
abdiâciz | fennî | kâfur | nümayişkâr |
âciz | ferdî | kâgir | ordugâh |
âcizane | ferî | kâğıt | pekâlâ |
adedî | feşmekân | kâh | pençgâh |
Âdem | fiilî | kâhil | perestişkâr |
âdem | fikrî | kâhin | perhizkâr |
âdemiyet | filizî | Kâhta | Pişekâr |
âdet | füsunkâr | kâhya | rahîm |
âdeta | gâh | kâin | râkip |
agâh | gâhî | kâinat | rekâket |
ahdî | garazkâr | kâkül | rekât |
ahkâm | garpkâri | kalbî | rengârenk |
âkit | gâvur | kalemkâr | resmî |
âlâ | gayrimeskûn | kalenderî | riayetkâr |
âlem | girizgâh | kâm | riyakâr |
âlemşümul | günahkâr | kamerî | rükû |
âlim | günâşık | Kâmil | rüzgâr |
âlimane | güzergâh | Kâmile | sâdır |
aliyyülâlâ | Habeşî | kâmilen | sahtekâr |
âmâ | hâdis | kanaatkâr | sanatkâr |
amelî | hâk | kânun | sanatkârane |
âmin | hâkî | kânunuevvel | sâri |
âraz | hâkim | kânunusani | sazkâr |
arşıâlâ | hâkimane | kâp | sebatkâr |
arzuhâl | hâkimevi | kâr | sedefkâr |
askerî | hâkimiyet | karargâh | seferî |
âşık | hakkâk | kâse | segâh |
âşıkane | Hakkâri | kâşane | sitayişkâr |
aşikâr | hâl | kâşif | sitemkâr |
aşikâre | hâlâ | kâtibe | sultaniyegâh |
avdetî | halaskâr | kâtip | sükûn |
âyan | hâlbuki | kavmî | sükûnet |
azimkâr | hâlen | Kâzım | sükût |
azimkârane | hâlet | Kâzımkarabekir | sükûti |
Balâ | hâletiruhiye | kemakân | şâhıs |
bargâh | hâlihazır | keyfî | şehriyâr |
bâtın | hâllenmek | Konevî | şeklî |
bâtıni | hâlleşmek | kûfi | şemsî |
Bâtıniye | hamurkâr | laciverdî | şikâr |
bedenî | harbî | Lâçin | şikâyet |
behemehâl | harcıâlem | Lâdik | şimalî |
bekâr | harekât | ladinî | şivekâr |
bekâret | haricî | lâm | şûra |
bekârhane | hasbihâl | lamekân | şürekâ |
bendegân | hâsıl | Lâpseki | tablakâr |
bestekâr | hâşâ | lütufkâr | tahinî |
bestenigâr | hayâ | madenî | tahminî |
beşerî | hayalî | mağribî | tahripkâr |
bezirgân | helalî | Mağribî | tahrirî |
bîgâne | hemhâl | mahallî | takdirkâr |
camekân | hengâm | mahkûk | taklidî |
cebrî | hengâme | mahkûkât | takribî |
cefakâr | her hâlde | mahkûm | talimgâh |
cehennemî | her hâlükârda | mahkûmiyet | tamahkâr |
Celâli | herhâlde | mahşerî | tarihî |
cengâver | heveskâr | makaskâr | tasvirî |
cennetmekân | hicazkâr | makûs | tatbikî |
cevizî | hikâye | malikâne | tavizkâr |
Ceylânpınar | hikemî | mâni | tecavüzkâr |
cezrî | hilalî | mânia | tedricî |
cilvekâr | hilekâr | maşerî | tehditkâr |
cinsî | hissî | mefkûre | tekâlif |
cüretkâr | hizmetkâr | mekân | tekâmül |
çargâh | hodkâm | mekkâre | tekâpu |
çividî | huluskâr | melekût | tekâsüf |
dâhi | husumetkâr | merkezî | tekâsül |
dâhil | hükûmet | merkûp | telkâri |
dâhilen | hünkâr | merzengûş | temsilî |
dâhilî | hürmetkâr | meskûkât | tenkidî |
dâhiliye | hüsnühâl | meskûn | terkibî |
dâhiyane | ibadetgâh | meskût | teşvikkâr |
daimî | ibretiâlem | meşkûk | tezgâh |
dânâ | ihmalkâr | meşkûr | tezgâhtar |
davetkâr | ihtikâr | metîn | tezyifkâr |
dergâh | ihtimalî | metrukât | tezyinî |
derhâl | ihtiyatkâr | mezkûr | ticaretgâh |
Devrekâni | ikametgâh | mikâp | topyekûn |
devrî | ilahî | Milâs | tövbekâr |
devriâlem | ilmî | millî | Türkkâri |
diğerkâm | ilmihâl | mirî | vâkıf |
dinî | iltifatkâr | Misakımillî | vâris |
dügâh | imkân | muhafazakâr | vâsi |
dükkân | inikâs | Muhammedî | vefakâr |
ebedî | inkâr | mükâfat | vekâlet |
edebî | irsî | mükâleme | verimkâr |
Edirnekâri | irtikâp | müsamahakâr | yâd |
efkâr | iskân | mütekâmil | yadigâr |
efkârıumumiye | İslâhiye | mütekâsif | yâr |
Eflâni | istihkâm | nabekâr | yâren |
efsunkâr | istinatgâh | nakdî | yârüağyar |
ehlî | istinkâf | nâkil | yegâh |
Elâzığ | isyankâr | naklî | yegân |
elifî | işkâl | nalekâr | yegâne |
emîr | itaatkâr | namazgâh | yekûn |
erkân | itikâf | namuskâr | zadegân |
erkânıharp | itikâl | nâr | zahirî |
eşkâl | Kâbe | nârıbeyza | zanaatkâr |
ezelî | kabîl | nâzım | zatî |
fâni | kâbus | nazikâne | zecrî |
faziletkâr | kâffe | neftî | zekâ |
fecrikâzip | kâfi | nikâh | zekât |
fedakâr | kâfir | nişangâh | zekâvet |
Felâhiye | kâfiristan | nüfuzkâr | zevalî |