1870’ten, 2011’e seydişehir kazası

“Konya Salnameleri” bölge tarihine ışık tutan çok önemli tarihi belgelerdir. Bu tarihi belgelerin ilki 1868 ve sonuncusu da 1914 tarihinde yayınlanmıştır. Konya Salnameleri 30 ciltten oluşmaktadır. Yazar Mehmet Eminoğlu titiz bir çalışma ile günümüz Türkçe’sine çevirilerini tamamlamıştır. Yazar Eminoğlu, 16 Kasım 2011 Tarihinde 79 yaşında vefat etti. Kendisine Allah’tan rahmet diliyorum. Salnamelerde, Konya vilayetinin, idari taksimatı, memur listeleri, askeri ve adli personeli, genel ve mahalli tarih bilgileri, coğrafi bilgileri, eski eserleri, ticari ve ekonomik faaliyetleri, bütçesi, nüfusu, öğrenci ve medrese sayıları, kütüphaneler ve kitap listesi, yayınlanan gazeteler, ibadethaneler v.b pek çok konuda önemli bilgiler yer alıyor. Kitapları elime alır almaz hemen Seydişehir’le ilgili bölümleri incelemeye başladım. Seydişehir’in o tarihlerde; “kaç nüfusu var?”, “kaç esnaf var?”, “kaç okula sahip?” o bilgilere ulaştım. 1870–1914 yılları arasında Seydişehir Kazası’ndan bazı istatistikî bilgiler şu şekildeymiş: Seydişehir Kazası nüfusu 6.594, köy ve nahiyelerin nüfusu 4.304, yekûn kaza nüfusu 10.898 imiş. O tarihlerde Seydişehir’de; 15 cami, 4 medrese, 5 Mekteb-i Sübyan, 1 Mekteb-i Rüştüye varmış. Kütüphane yok, 1 hamam, 3 han, 247 esnaf ve mağaza mevcutmuş.* Ben kendi cenahımdan yani esnaflar açısından olaya bakıp, çok kısa bir kıyaslama yaptıktan sonra yazımı bitireceğim. Pekâlâ, 100 yıl sonra bugün, Seydişehir’de Esnaf ve Sanatkârlar Odası, Ticaret Odası, Şoförler Odası’na kayıtlı üç aşağı beş yukarı, 2500 tane esnaf var. Seydişehir nüfusu; 31 Aralık 2011 tarihi itibarı ilçe merkezi 39.864, toplamda ise  64.294’tür. Seydişehir ilçe merkezinin nüfusu 100 yılda merkezde 6.594 den 39.864’e yükselmiş yani 6 kat artmıştır. Toplam nüfusunda ise 10.898 den 64.294’e çıkmış yine yaklaşık 6 kat artış göstermiştir. Seydişehir’deki esnaf sayısı; 247’den 2500’e çıkmış (bu sayıya, şubeleri olan büyük marketler dâhil edilmemiştir. (Onları da sayarsak varın onların da kaç tane küçük esnafa bedel olduklarını siz hesaplayın.) Nüfus sayısı 6 kat esnaf sayısı ise 10 kat artmış.  Esnaf sayısındaki artış oranı nüfus oranına neredeyse iki kat fark atmıştır.

Bu kayıtlara bakarak başka kıyaslamalar da yapılabilir. Eğitim durumu, tarihi eserler vs. Bunları da eğitimciler ve tarihçilere bırakalım isterseniz. Ben sadece okuduğum bir tarihi vesikayı okuyucularımla paylaşmak istedim. Hiç yorum yapmadan, tarih sayfalarında kısa bir gezinti yaptık. Seydişehir’de küçük esnafın akıbeti 100 yılı bırakalım da 10 yıl sonra ne olur o da ayrı bir makale konusu olsun. Onu da başka bir yazıda işlemek üzere hoşçakalın. *Kaynak; Konya Salnameleri, Mehmet Eminoğlu