Vergi Usul Kanunu’nun 134 üncü maddesine göre vergi incelemesinden maksat, ödenmesi gereken vergilerin doğruluğunu araştırmak, tespit etmek ve sağlamak olduğunu belirten Başkan İsmail Turan, “Vergi incelemelerinde vergi müfettişlerinin hakları olduğu kadar mükelleflerinde hakları mevcut. Her mükellefin veya vergi idaresi tarafından incelemeye alınanların bilmesi gerekenleri Maliye Bakanlığı Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı çok iyi niyetle düzenlemiş ve broşür haline getirmiş. Her mükellefin Vergi Denetim Kurulu Grup Başkanlıklarından kolaylıkla ulaşabilecekleri toplam 10 sayfa olan bu broşürü edinmesini ve herhangi bir inceleme halinde yanında bulundurulmasını tavsiye ediyorum. Olası bir inceleme halinde, mükellefler, broşürde yazan haklarını kullanma konusunda çekingen davranmamalıdır. Bu nedenle bütün mükelleflerin bu bilgileri öğrenip haklarından yararlanması gerektiğini düşünüyorum” dedi.

Vergi incelemelerinde mükellef haklarının 13 başlık altında düzenlendiğini belirten Konya SMMM Odası Başkanı İsmail Turan mükellef haklarını şu başlıklar halinde açıkladı:

Vergi inceleme elemanının kimliğini görme hakkı: Her mükellef inceleme başlamadan önce inceleme elemanının kimliğini görme hakkında sahiptir. İnceleme konusu ve kapsamını öğrenme hakkı: Mükellef, inceleme elemanından incelemeye başlanmadan önce incelemenin konusu hakkında açıklama isteyebilir. Defter ve belgeleri ibraz etmek için ek süre isteme hakkı: Mükellef zor durumda kalması nedeniyle defter ve belgelerini istenen sürede ibraz edemeyecek durumda ise ek süre verilmesini isteme hakkına sahiptir. İncelemenin her safhasında bilgi alabilme hakkı: Mükellef, incelemenin her safhasında inceleme süreci hakkında inceleme elemanından bilgi isteyebilirler. İnceleme sırasında müşavir ve avukat bulundurma hakkı: Vergi incelemesi sırasındaki görüşmelerde mükellef SMMM, YMM veya avukatların kendisi ile birlikte incelemeye katılmasını isteyebilir. Yahut, yasal yetkili bir temsilcisini inceleme elemanına gönderebilir. Yasal yetkili temsilci inceleme konusunda bilgi vermeye yetkilendirilmiş olmalıdır. Vergi inceleme tutanaklarına itiraz ve görüşlerinin yazılmasını isteme hakkı: Mükellefler diledikleri itiraz ve mülahazaların vergi inceleme tutanaklarına yazılması ve kaydedilmesini isteyebilirler. Kayıtların işlenmesi için ek süre isteme hakkı: Mükellefler VUK (Vergi Usul Kanunu) 146 maddeye göre arama sonucunda el konulan defter ve belgelere zamanında yapılamayan kayıtlarını, defter ve belgelerin geri verilmesinden sonra 1 (bir) aydan az olmamak üzere verilecek uygun bir süre içinde yapabilirler. İlgililerin tutanağın içerdiği hususlardan haberdar olma hakkı: Mükellef veya ilgililer, tutanağı okuma, içerdiği hususların doğruluğu, defter kayıtlarına ve belge ile ifadelere uygunluğunu anladıktan sonra vergi incelemesini yapan yetkili ile imzalama ve tutanağın içeriğinden haberdar olma hakkına sahiptirler. Tutanaktan bir nüsha alma hakkı: Mükellefler, tutanaktan bir nüsha almaya ve varsa itirazlarının bu tutanağa işlenmesini isteme hakkına sahiptirler. Mükellefin rapor değerlendirme komisyonunca dinlenmesini isteme hakkı: Mükellefler raporla ilgili olarak rapor değerlendirme komisyonları tarafından dinlenmek üzere vergi inceleme tutanaklarına kaydettirebilirler yahut daha sonra bu taleplerini içeren bir dilekçe ile rapor değerlendirme işlemi bitmeden önce Grup Başkanlıklarına başvurabilirler. Müracaat ve şikayet hakkı: Mükellef veya başkaları, vergi incelemeleri hakkındaki yönetmeliğin 41. Maddesine göre, inceleme elemanının (mesleğin saygınlığı ve güven duygusunu sarsacak davranışlarda bulunduğu) takdirde: Bimer (Başbakanlık İletişim Merkezine telefon, mektup, internet veya şahsen başvurabilirler. Posta yoluyla Vergi Denetim Kurulu Başkanlığına müracaat edebilirler. www.vdk.gov.tr adresindeki ihbar ve şikâyet bölümüne bildirebilirler. VİMER (Vergi İletişim Merkezi) t444 0 189 no.lu telefona müracaat edebilirler. Mükellef, tarhiyat öncesi veya tarhiyat sonrası uzlaşma hakkına sahiptir. Ayrıca mükellef dava açma hakkına sahiptir."

“VERGİ İNCELEMELERİNDE MÜKELLEFLERİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ DE VAR”

Vergi incelemelerinde sadece mükelleflerin hakları kadar sorumluğu olduğu yükümlülüklerinde olduğunu belirten Başkan İsmail Turan, “Mükellef hakları 13 başlık altında düzenlenmiştir. Fakat mükelleflerin hakları kadar sorumlu olduğu yükümlülükler de mevcut. İncelemenin yapılacağı yere ilişkin yükümlülükler, Defter ve belgelere ilişkin yükümlülükler ile Beyan ve ödemeye ilişkin yükümlülükler şeklinde düzenlenmiştir. Mükelleflerimiz bu konularda daha detaylı bilgiye sahip olmak için Vergi Denetim Kurulu Başkanlığının web sitesinden Vergi İncelemelerinde mükellef hak ve yükümlülükleri başlıklı broşürü inceleyebilirler” diye konuştu.