Kasım Çakır
Yeni asgari ücret hayırlı olsun
Siyasi partilerin 7 Haziran da başlayan ve 1 Kasım 2015 seçimlerinde de etkisini ön plana çıkaran, ‘asgari ücret’ polemiği yeni asgari ücreti ön plana çıkardı. Aralık ayının son haftasında açıklanacak rakam ve şartlar 1 Ocak tan itibaren yürürlüğe girecektir.
Ülkemizde yıllardır asgari ücret ve artış oranları hep düşük kaldı. Üzerinde çok fazla bir araştırma yapılmadı ve tartışma konusu olmadı. Yılların ve günün şartları göz önünde fazla bulundurulmadı. Asgari ücretli 30-40 yıldır mağdur edilen bir kesim oldu.
2002 den önce bir çok hükümet asker, polis, öğretmen, devlette çalışan işçilerin maaşlarında defalarca toplu iyileştirme yapmışlardı. O artış oranları asgari ücretlilere uygulanmamıştı. O yıllar yüksek enflasyonun çok yüksek olduğu yıllardı. Asgari ücrete gelince, ‘enflasyonu yükseltir’ bahanesi vardı. Diğerlerine yapılan yüksek zam enflasyonu yükseltmiyor da, asgari ücretlinin zam artışı mı yükseltecekti. Bu durum göz önüne alınmadı, gözden kaştı.
Ülkemizde ki asgari ücretli sayısı ve bakmakla yükümlü olduğu kesimin toplam sayısı göz önüne alındığında azım sanmayacak bir kesimi ilgilendiren bir konudur.
Asgari ücret düşük olduğu yıllarda bu azımsanamayacak kesimi olumsuz etkilemişti. Yükselince yine bu azımsanmayacak kesimi olumlu yönde etkileyecektir. 2002 yılına kadar her kesimi etkileyen yüksek zam ve enflasyon hepimizi, asgari ücretliyi de yormuştu.
2002 den sonra milli gelir ve refah seviyesi artarken, asgari ücretli dışında her kesimin ekonomik durumu iyileşti, alım gücü arttı. Evi olmayanın bir, iki, üç evi oldu. Otomobili olmayanların bir, iki, üç otomobili oldu.
Özellikle ev kiralarının çok artması nedeniyle asgari ücretlinin evi, otomobili olmadı. Geliri giderini karşılayamayacak duruma geldi. Ev kiralarının yüksek olmasının etkisi büyük oldu.
Son 14 yılda her kesimin yüzü güldü. Gülemeyen bir kesim vardı onlarda asgari ücretli kesimdi. Sosyal adalet, gelir durumunda ki düzensizlik nasıl sağlanacak? Her kesimin yüzünün gülmesiyle sağlanacak. Asgari ücretlinin durumu da iyileşince sosyal adalet ve gelir durumunda ki aksaklık giderilmiş olacak.
Yeni asgari ücretin alışılmışın dışında bir oranla artacak olmasının piyasaya olumlu ve olumsuz yansımaları olacak. Bunların neler olacağını bu günden net olarak görmek ve saymak mümkün değildir. Uygulandıktan sonra ki etkilerini çok net olarak göreceğiz.
Asgari ücretin geçmişte düşük olmasını suistimal eden kesimler olmuştu. Asgari ücret ile çalışanlardan ve çalıştıran işverenlerden bir kısmı bu hatayı yapmıştı. Bunun olumsuz yansıması devlete ve halka olmuştu.
Geçmişte asgari ücretin düşük olması nedeniyle eleman giderini önemsemeyen işletmeler bunun üzerinden fırsatçılık yaptı. Üretim ve hizmet sektöründe olan onlarca sektörün kendi içerisinde haksız rekabetler yaşandı. Bu sektörlerde iştigal edenler zaman zaman bir asgari ücretlinin maaşı kadar kazanamaz duruma geldi.