Ankara Üniversitesi'nin TÜBİTAK'ın desteğiyle geliştirdiği Adenoviral Vektör tabanlı yerli Covid-19 aşısında Faz-1 aşamasına geçildi. Pandemiyi bitirmesi öngörülen aşı Faz-2 aşamasında ağız ve burundan uygulamaya geçilecek. Yeni aşıyı olanların virüsü başkalarına bulaştırmasının da önüne geçilmiş olacak.

TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal, şu an TURKOVAC'ın acil kullanım onayı aldığını, VLP temelli aşının da Faz-2'yi tamamladığını ve şu an Faz-2B aşamasına ilişkin başvurusunun değerlendirildiğini anımsatarak, "TÜBİTAK Kovid-19 Platformu'nda 7 aşı adayımız vardı, bunlardan 3'ü klinik aşamaya gelen aşılarımızdı. Bunlardan üçüncüsü olan adenoviral vektör tabanlı aşımızın Faz-1 çalışmasına başlanacak" dedi.

Aşıyı geliştiren Ankara Üniversitesi Kanser Araştırma Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Hakan Akbulut, Mart 2020'de başladıkları çalışmalar sonucunda aşının klinik safhaya geçtiğini belirterek, aşının Türkiye'de yapılabilmesi ve bu aşamaya gelmesinin önemli bir olay olduğunu söyledi.

Omicron dahil tüm varyantlara etkili olmasını bekleniyor

Prof. Akbulut, "Aşımızın Omicron da dahil tüm varyantlara etkili olmasını bekliyoruz. Kesin sonuçlarını klinik çalışmadan sonra söyleyebileceğiz. Tasarım itibarıyla yaklaşık 6-8 kat daha güçlü ve daha geniş kapsamlı olacak şekilde planlandı. Bir diğer özelliği de uzun süreli bağışıklık oluşturmasını bekliyoruz. 3-4 ayda bir tekrar doz yapmak yerine aşılandıktan sonra ortalama 2 yıl kadar etkili olmasını tasarladık. Bütün bunları tasarım olarak söyleyebiliyoruz, gerçek sonuçları klinik çalışmayı yaptıktan sonra hep birlikte göreceğiz" dedi.

Ağızdan ve burundan aşı uygulaması

"Normalde korona virüs ağız ve burun yoluyla vücudumuza giriyor. Vücudumuzun ilk savunma sistemi burun ve ağızdır. Ağız ve burun boşluğunda bir bağışıklık oluşturulması lazım" diyen Akbulut şunları söyledi:

Bunun en belirgin özelliği de burun salgılarında bulunan antikora sahip olduğunuzda virüs ağzınıza ve burnunuza yerleşemiyor. Dolayısıyla siz hastalığı almıyorsunuz. Bir diğer avantajı da siz aşılandığınız zaman virüsü başkalarına bulaştırmıyorsunuz. Mevcut aşılarda aldığınız virüsü başkalarına rahatlıkla bulaştırabiliyorsunuz. Ağızdan ve burundan uygulamada böyle bir risk yok. Gerçek anlamda pandemiyi bitirebilecek aşı, ağızdan ve burundan uygulanabilir aşılar olacak. Faz-2'den itibaren ağızdan ve burundan uygulama başlayacak. Aşı dil altına damlatılarak kullanılacak.

"5-6 mutasyonu önceden tahmin ettik"

Vatandaşları aşı çalışmalarına katılmaya çağıran Prof. Dr. Akbulut, virüsün 2 yıl içerişinde geçireceği mutasyonları tahmin ettiklerini vurgulayarak şunları söyledi:

"Henüz Covid-19 geçirmemiş ve aşılanmamış olanlar varsa 18-59 yaş arası, özellikle Ankara'da yaşayanları bu çalışmaya katılmaya çağırıyorum. Biz aşıyı tasarlarken virüsün oluşabilecek varyantlarını hesaba katarak hücreye tutunan ve immunite bağışıklık oluşturan proteini kodlayan geni parçalara ayırdık. Bunun olabileceği mutasyonları tasarladık ve ona göre karşılı bir yapı dizayn ettik. Bu özelliği nedeniyle varyantlara karşı da etkili olmasını bekliyoruz. Virüsün 2 yıl içerisinde geçireceği 5-6 mutasyonu önceden bilgisayar yardımıyla tahmin edip ona göre tasarımını yaptık. Bu açıdan dünyada bir ilk. Benzer başka bir aşı uygulaması yok."

Adenoviral Vektör tabanlı yerli Covid-19 aşısının Faz-1 çalışmaları Ankara Şehir Hastanesi Klinik Araştırmalar Merkezi'nde yapılacak.