Prof. Dr. Ali Akpınar
23 Nisan ruhunu anlamak
Her milletin hayatında kilometre taşı olan ve asla unutulmayacak günler vardır. Milletler bu tarihî günlerini hatırlar, doğru anlar ve yorumlarlarsa ayakta kalırlar. 23 Nisan 1920 tarihi de bizim milletimizin hayatında çok önemli bir yeri olan bir gündür.
Bugün, asırlarca bağımsız yaşamış olan bir milletin yok edilmek istenmesinin ardından, bu milletin tüm fert ve imkanlarıyla ayağa kalktığı, düşmana dik durarak dersini verdiği ve zafere kavuştuğu gündür. İstiklal savaşı ve zaferinin ardından Meclisin açıldığı tarihi gündür bugün.
Millet adına yetkileri üzerine alarak milleti yönetecek olan Meclis’in açılış günü Cuma günüdür ve saat Cuma namazından sonradır. Evet, milletin meclisi Cuma günü, kılınacak olan Cuma namazından sonra dualarla açılmıştır. Bu mübarek günde yapılan bu kutlu merasimde önceden Anadolu’nun dört bir yanında okunan Kur’ân-ı Kerim ve Buhârî Şerîf hatimlerinin duaları yapılmış ve meclis dualarla açılmıştır.
Bu konuda merkezlere gönderilen tamimde şunlara yer verilmiştir:
Yüce Allah’ın lütf u keremiyle Nisan’ın yirmi üçüncü Cuma günü, Cuma namazını müteakip Ankara’da Büyük Millet Meclisi açılacaktır… Açılış gününü cumaya denk getirilmekle bu günün bereketinden istifade ile bütün değerli vekillerle Hacı Bayram Veli Camiinde Cuma namazı eda olunarak Kur’ân nurları ve salavattan feyz alınmış olacaktır. Namazdan sonra Peygamberimizin sakal-ı Şerif’i ve Sancak-ı Şerif’i ile birlikte meclisin açılacağı özel daireye gidilecektir. Oraya girmeden önce dualarla kurbanlar kesilecektir… Bu özel günün bereketini teyit için vilayet merkezinde vali beyin tertibi ile hatim ve Buharî Şerîf okunmasına başlanacak ve hatmin son kısmı bereket ümidiyle Cuma günü namazdan sonra özel dairenin önünde tamamlanacaktır.
Mubarek ve yaralı Vatanımızın her köşesinde aynı şekilde, bugünden itibaren Buharî ve hatimlerin kıraatine başlanacak, Cuma günü ezandan önce minarelerden salavat-ı Şerifeler okunacak, hutbede de padişahımıza dualar edilecektir…Yine Meclisimizin ifa edeceği önemli görevlerle ilgili vaazlar verilecektir…Her tarafta cuma namazından evvel mevlidler okunacaktır…Cenab-ı Hak’tan muvaffakiyıtler dilerim. (Temsil Heyeti Adına Mustafa Kemal. Bkz. Nutuk, İstanbul 2001,MEB Basımevi, I, 431-432.)
Meclisin kararıyla ilk kurulan kurumların başında Diyanet İşleri Teşkilatı gelir. Bir Cuma günü dualarla açılan bu Meclis, Tük milletinin dinini doğru anlayabilmesi için çok önemli adımlar atmıştır.
Bu meyanda Kur’ân’ın meâli, tefsiri ve Buhârî’nin tercüme ve şerhinin ehil ellerde yaptırılmasına karar verilmiştir. Meâl için Mehmet Âkif Bey, tesir için Elmalılı Hamdi Efendi ve Buhârî’nin tercüme ve şerhi için Babanzâde Ahmad Naim Efendi görevlendirilmiş ve bu önemli işler için ödenek ayrılmıştır. Sonuçta hazırlanan tefsir ve hadis kitabları bastırılarak tüm yurt sathında dağıtılmıştır.
Bütün bu atılan önemli adımlarda şu hususlar dikkatlerimizi çekmektedir:
Müslüman Türk Milletinin Meclisi, İslam’ın en mübarek günlerinden birinde ve kılınan Cuma namazına müteakip dualarla açılmıştır. Dualarla açılan Meclis, halkın doğru din anlayışını sağlamak ve bu konuda hizmetlerin düzenli bir şekilde yapılabilmesi için Diyanet Teşkilatını kurmuştur.
Halkın doğru din anlayışı için, dinin iki temeli olan Kur’ân ve Sünnetin ehil ellerce ve halkın anlayabileceği bir dille tanıtılması istenmiştir. Egemenliğimizin dönüm günü olan ve geleceğimizin sahipleri çocuklarımıza armağan edilen 23 Nisan’ı kutlarken bu anlamlı güne bu değeri kazandıran temelleri bir kez daha hatırlamamız gerekir. 23 Nisan’da açılan Meclis’in ruhunu doğru bir şekilde okumamız, anlamamız ve yaşamamız gerekir. Unutmayalım ki parlak gelecekler için, köklü ve sağlam temellere dayanmak kaçınılmazdır.