yazar-64
Bir Kaç Başka Açıdan İkinci Meşrutiyet IV
Bir önceki yazımızda meşrutiyet dönemini o günün olayları etrafında ana hatlarıyla hatırlamaya çalışmıştık. Şimdi Ayşe Hür’ün tespitleri ışığında devrim kelimesi etrafında ve Fransız ihtilali ile ilişkisi bakımından tekrar analiz etmeye çalışacağız. Ancak, devrim, ihtilal, darbe, inkilâp kelimelerinin lugatteki tanımından yola çıkarak fiiliyatta meşrutiyetin bahsi geçen kelimelerden hangisiyle izah edilmesi gerektiği üzerinde duracağız.
Devrim: 1) Belli bir alanda hızlı, köklü ve nitelikli değişiklik. 2) İhtilal: "Fransız devrimi." 3 . eskimiş İnkılap. 4 . eskimiş Çevrilme, katlanma, bükülme.
İhtilal: 1)Bir ülkenin siyasal, sosyal ve ekonomik yapısını veya yönetim düzenini değiştirmek amacıyla kanunlara uymaksızın cebir ve kuvvet kullanarak yapılan geniş halk hareketi, devrim 2 .Kargaşalık, düzensizlik, karışıklık. 3 . Köklü değişim
Darbe: 1 . Vuruş, çarpış: 2 . Bir ülkede baskı kurarak, zor kullanarak veya demokratik yollardan yararlanarak hükûmeti istifa ettirme veya rejimi değiştirecek biçimde yönetimi devirme işi: 3 . mecaz Birini kötü duruma düşüren, sarsan olay:
İnkılap: 1 . Toplum düzenini ve yapısını daha iyi duruma getirmek için yapılan köklü değişiklik, iyileştirme, devrim, reform: 2 . eskimiş Bir durumdan başka bir duruma geçiş, dönüşüm:[1]
Evet şimdi yönetimdeki padişahtan talep edilen dönemin kalemleri tarafından da ısrarla telkin edilen ve sonunda İttihat ve Terakki’nin çalışmaları ile ilan edilen/ettirilen meşrutiyet rejimi sureta gayet meşru yollarla olması itibariyle yönetimdeki görünür vaziyetini yukarıdaki “Toplum düzenini ve yapısını daha iyi duruma getirmek için yapılan köklü değişiklik, iyileştirme, devrim, reform” tanımı içine alabiliriz. Ama devrimin mahiyetini anlamak meseleye devrimin beyin takımının yaklaşımı üzerinden olursa bu yapılanın ne olduğunu anlamak daha kolay olur kanaatindeyiz. Bunu bir sonraki yazımızda Ayşe Hür’ün tespitleri etrafında incelemeye çalışacağız.
[1]http://www.tdk.gov.tr/TR/sozbul.ASPX?F6E10F8892433CFFAAF6AA849816B2EF05A79F75456518CA&Kelime=inkılap