İZMİR (AA) - GÜLCAN KAPLAN - Yaşar Üniversitesi öğrencisi üç gencin geliştirdiği beyin dalgalarıyla kontrol edilebilen ve GPS ile yer bildirimi yapan tekerlekli sandalye projesi, TÜBİTAK'tan destek aldı.

Mühendislik Fakültesi Elektrik ve Elektronik Mühendisliği Bölümü 3. sınıf öğrencileri Ali Selek, İlker Işık ve Mert Erbaş'ın elini ve ayağını kullanamayan felçli hastalar için beyin dalgalarını algılayan, sensörlü kontrol sistemiyle çalışan tekerlekli sandalye projesi uygulama aşamasına geçti.

Projeye ilişkin AA muhabirine bilgi veren İlker Işık, insanlara katkıda bulunabilecek bir proje yapma hedefiyle başlattıkları araştırmanın umut veren bir hızla ilerlediğini, projenin elektronik ve yazılımsal anlamda belli bir aşamaya geldiğini ifade etti.

Felçli hastaların beyin dalgalarıyla kontrol edilebilen tekerlekli sandalye sayesinde bir nebze de olsa hareket kabiliyeti kazanmasını amaçlayan projenin en kritik aşaması olan beyin sinyallerini işleyecek cihazı geliştirmeyi başardıklarını belirten Işık, sistemin çalışma sistemini, "Kafaya takılan cihazın ucundaki proplar, elektrik sinyallerini çevirerek işlemciye yollayacak. İşlemci elektrikli sandalyedeki motorları harekete geçirecek ve kişinin odaklandığı şekilde sağa, sola, ileri, geri hareket edecek." şeklinde anlattı.

Proje ortağı Ali Selek ise önceki yıllarda bazı robotik çalışmalar yaptıklarını, bu alanda kendilerini geliştirdiklerini vurgulayarak, EEG sinyallerini işleyecek cihaz geliştirdiklerini söyledi.

Tekerlekli sandalyede normalde elle yapılan hareketleri yaratan EEG sinyallerinin belirlenmesi, iletilmesi ve harekete çevrilmesi konusunda çalışmalarının devam ettiğini bildiren Selek, beyin sinyallerini meditasyon uygulamalarından da yararlanarak "ileri, geri, sağa, sola git" gibi komutlarla eşleştireceklerini belirtti.

Sinyallerin motor sistemine aktarılmasıyla kişiye özel bir araç geliştireceklerini dile getiren Selek, cihazın yerinin tespit edilebilmesi için GPS özelliği de kullanacaklarının altını çizdi.

Proje ortaklarından Mert Erbaş ise 100’ün üzerinde denek üzerinde çalışma yürüttüklerini, farklı frekansları belli sinyal grupları altında topladıklarını ve bir sinyal şematiğini çıkardıklarını aktararak, "İnsan beyninin 'sağa dön', 'dur' gibi belli komutlara ilişkin kullandığı sinyallerin grafiksel çizimini yaptık. Sistemi daha akıcı hale getirmek için sinyaller üzerinde çalışmaya devam ediyoruz." diye konuştu.

- "Yazın yoğun çalışmayla projeyi bitirmeyi planlıyorlar"

Proje danışmanlarından Elektrik ve Elektronik Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Nalan Özkurt ise öğrencilerin motivasyonunun çok yüksek olduğunu, TÜBİTAK'ın da destek vermesiyle kısa sürede sonuç almayı planladıklarını ifade etti.

EEG sinyalleri üzerinde tüm dünyada araştırmaların devam ettiğine dikkati çeken Özkurt, "EEG çok önemli bir sinyal. İnsanın bütün sinyal iletişimi elektriksel olarak yapılıyor. Ve siz bunları ölçtüğünüz zaman bütün kodları çözebilirsiniz. Arkadaşlarımız da bu konuda engelliler için çalışmak istediler. Gerçekten de çok önemli bir konu. EEG sinyallerini kullanıp topluma ve ülkemize faydalı bir iş yapmayı düşündüler." dedi.

Beyin dalgalarıyla ilgili çok sayıda çalışma yapıldığını ancak elektrikli sandalyeye adapte edilmiş ve kişinin yerini tespit eden bu projenin bir ilk olduğunu kaydeden Özkurt, öğrencilerin yaz aylarında yoğun şekilde çalışarak projeyi bitirmeyi planladıklarını sözlerine ekledi.

AA