BAĞDAT (AA) - Irak'ta daha önce Sünnilere karşı ihllalerde bulunan Şii milis gücü Haşdi Şabi'nin Musul'u DEAŞ'tan kurtarma operasyonuna katılmasının mezhep savaşına yol açacağından endişe ediliyor.

Irak'ta DEAŞ'ın Haziran 2014'te ordunun hiçbir direniş göstermeden silah ve mühhimatını bırakıp kaçması üzerine Musul'u ele geçirmesi, akabinde Enbar ve Tikrit'te de kontrolü sağlamasının ardından Şii dini otorite Ayetullah Ali Sistani'nin "cihat" çağrısı üzerine kurulan Haşdi Şabi, İran'a yakınlığı ve Sünnilere karşı mezhepçi yaklaşımıyla biliniyor.

Irak'ın Necef kentinde ikamet eden ve ülkedeki en büyük Şii dini merci kabul edilen Sistani, DEAŞ'ın Musul'u ele geçirmesi, Bağdat'ın batısındaki Enbar ve kuzeyindeki Salahaddin ilinin merkezi Tikrit'i de güvenlik güçlerinin hiçbir direnişi olmaksızın kontrol altına alması üzerine örgütün Bağdat, Necef ve Kerbela'ya yöneleceği endişesiyle 13 Haziran 2014 tarihinde Şiilere DEAŞ'a karşı "cihat" çağrısı yaptı. Sistani'nin bu çağrısı üzerine binlerce Şii milisten oluşan Haşdi Şabi meydana geldi.

Şii milis gücünün, Irak ordusu, polisi, Ninova Muhafızları, yerel aşiretler ve Peşmerge'nin katıldığı ülkenin ikinci büyük kenti Musul'u DEAŞ'tan geri alma operasyonuna katılacağını açıklaması, özellikle Sünnilerde ciddi endişe ve tepkiye yol açtı.

Irak Başbakanı Haydar el-İbadi, Musul kent merkezine sadece ordu ve polisin gireceğini açıklasa da örgütün hem Musul kent merkezi hem de Türkmen bölgesi Telafer için kolları sıvadığı aktarılıyor.

Bu milislerin DEAŞ kontrolündeki Telafer'de Sünni Türkmenlere karşı kıyım ve intikam girişiminde bulunarak mezhep savaşını alevlendirmesi hem ülkedeki Sünnileri hem de Türkiye'yi ciddi anlmada kaygılandırıyor.

Haşdi Şabi'ye Musul'un yanı sıra Sünnilerin yaşadığı ve DEAŞ kontrolünde bulunan Kerkük'e bağlı yaklaşık 200 bin nüfuslu Havice operasyonunda da yer verileceği ifade ediliyor.

Milis gücü, daha önce Tikrit, Diyala, Felluce ve diğer Sünni bölgelerinde DEAŞ'la mücadele bahanesiyle sivillere yönelik toplu infaz, kaçırma ve işkence gibi insan hakları ihlallerinde bulunmuştu. Bu da günümüzde Sünni kenti olan Musul'daki siviller açısından büyük risk oluşturuyor.

Milis güce bağlı Asaib Ehlilhak örgütü lideri Kaysa Hazeli geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada, Musul operasyonunun oradaki Sünnileri kastederek Hazreti Hüseyin'in "düşmanlarından" intikam alma operasyonu olduğunu savunarak, örgütün Sünni sivillere karşı intikam dolu duygular taşıdığını göstermişti.

Bu milis gruba bağlı militanların Bağdat ve Diyala'da Sünni bölgelerinde sivilleri kaçırma ve öldürme girişimi ve kurtarılan bölgelere halkın dönmemesi için tehditte bulundukları da biliniyor.

-Haşdi Şabi çatısı altındaki gruplar

Bedir Kuvvetleri, Ketaib Hizbullah, Asaib Ehlulhak, Ketaib İmam Ali, Ketaib Seyyidu'ş Şuheda, Seraya'l Hurasani, Ensar'ul Merceiyye Tugayları, Ali Ekber Tugayları, Firkat'ul Abbas el-Kitaliyye, Seraya Aşura, Seraya Ensar El Akide, Seraya el-Cihad, Feyleku'l Karrar, El Muntazar Tugayları grupları Şii milis gücünün çatısı altında bulunuyor.

İnsan Hakları İzleme Örgütü'nün geçen ocak ayında yayımladığı raporda, bu grupların Irak'taki bazı Sünni bölgelerinde yaptığı eylemlerin savaş suçu olduğu belirtilmişti. Raporda Şii milislerin Sünnilere ait onlarca cami ve iş yerini yakıp yıktığına dikkat çekilerek, bu tür eylemlerle ilgili özellikle yapının içerisindeki Bedir Güçleri ve Asaib Ehlilhak grupları itham edilmişti.

- İran desteği

Bağdat'taki Şiiler, güneydeki Basra, Nasırıyye, Amare, Divaniyye, Necef, Kerbela, Babil ve Musenna kentlerinden Şii milislerden oluşan Haşdi Şabi milislerinin sayısıyla ilgili resmi bir veri olmasa da sayılarının 300 bine yakın olduğu tahmin ediliyor. Irak'ta 2003 sonrası artan siyasi ve askeri nüfuza sahip İran, Haşdi Şabi'ye maddi, askeri, siyasi, sosyal ve istihbarat konularında destek vererek bu yapı üzerinde kontrol sağlıyor.

Irak'ta DEAŞ'a karşı yürütülen operasyonlarda İran Devrim Muhafızları Kudüs Ordusu lideri Kasım Süleymani'yi cephedeki Şii milis liderleri ve milislerle yan yana gösteren fotoğraflar sık sık Haşdi Şabi çatısı altındaki gruplara yakınlığıyla bilinen medya organlarında yayımlanmıştı. Süleymani'nin Felluce'de operasyon merkezindeki Şii milis liderlerle bir arada olduğu görüntü ortaya çıkmıştı. Buna en son Süleymani'nin Musul yakınlarındaki cephelerde milis liderlerle fotoğrafı da eklenmişti. Bu durum ülkedeki Sünnilerde Musul operasyonunun mezhep eksenli intikam operasyonuna dönüşebileceği endişesini güçlendiriyor.

AA