Amerikalı bilim adamları, insanların kaybolmadan dolaşmasını sağlayan yeni bir beyin hücresi tipini ortaya çıkardı.

Beynin Alzheimer hastalığından ilk etkilenen entorhinal korteks bölgesinde yer alan bu hücreler, dolaşılan mekanda, çeşitli mekansal konumları simgeleyecek şekilde harekete geçmeleriyle diğer beyin hücrelerinden ayrılıyor ve bilinmedik bir mekanda dolaşıldığı sırada kişinin kendi izafi konumunu tayin etmesine yardımcı oluyor.

Tıpkı haritalarda bir coğrafi noktayı belirlemekte kullanılan grid çizgilerine benzer bir kalıpta, üçgenler çizerek hareket ettikleri için grid adı verilen hücrelerin bu davranışı, beynin, "başlangıç noktasına uzaklık" "en son dönüş yeri" gibi gerekli ipuçlarını izlemesine imkan veriyor ve insanların yolunu kaybetmemesini sağlıyor.

Daha önce farelerde tespit edilen grid hücrelerinin insan beynindeki varlığı, sanal gerçeklik yardımıyla yaratılan, mekansal dolaşımla ilgili bir video oyunu oynadıkları sırada beyin faaliyetleri kaydedilen 14 katılımcının, video oyunu sırasındaki mekanda dolaşım biçimleriyle, beyinlerindeki her bir nöron hücresinin faaliyetinin ilişkilendirildiği bir çalışmayla ortaya çıkarıldı.

Araştırma ekibinin başkanı, Drexel Üniversitesi'nden Doç. Dr. Joshua Jacobs, üçgen şeklindeki grid hareket kalıbının, mekanda seyir halinde olmada önemli rol oynadığının görüldüğünü belirterek, "Grid hücreleri olamadan insanlar sık sık yollarını kaybederler veya sadece yer işaretlerine dayalı olarak dolaşabilirler. Grid hücreleri bu nedenle bir ortamda konumumuzu tayin etme hissini korumamız için kritik öneme sahiptir" dedi.

Grid hücrelerinin insan bellek sistemindeki önemli bir yeri bulunan ve beyindeki Alzheimer hastalığından ilk etkilenen entorhinal korteks bölgesinde bulunduğunu belirten Jacobs, grid hücreleri üzerinde yapılacak çalışmaların, Alzheimer hastalarının niçin sık sık kafalarının karıştığının anlaşılmasına yardımcı olabileceğine işaret etti. Jacobs, çalışmanın, Alzheimer hastalarının beyin fonksiyonlarını iyileştirilmesine katkı sağlayabileceğine dikkati çekti.

ABD'deki Drexel, Pennsylvania ve California Los Angeles (UCLA) ve Thomas Jefferson üniversitelerinden araştırma ekibinin grid hücresine ilişkin keşfi, Nature Neuroscience adlı bilimsel derginin en son sayısında yayımlandı.

Muhabir: Alp Ertunga Karaca
Yayınlayan: Şermin Coşkun