İZMİR (AA) - Bilimin üçüncü dünya ülkelerine yayılması için faaliyet gösteren Uluslararası Teorik Fizik Merkezi, Brezilya'dan sonra ikinci şubesi olan Avrasya İleri Araştırmalar Merkezi'ni İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü (İYTE) kampüsü içinde açtı. Merkez, 2015 yılında, aralarında Nobel ödülü bilim insanlarının da bulunduğu çok sayıda ünlü ismi ağırlayacak.

İYTE Rektörü Prof. Dr. Mustafa Güden, Nobel ödülünü alan ilk Müslüman bilim insanı olan Abdus Salam'ın kendi yaşadığı sıkıntılardan yola çıkarak, üçüncü dünya ülkelerine bilginin aktarılması için kurduğu Uluslararası Teori Fizik Merkezi'nin küresel ölçekte büyüme planında ikinci adımını Türkiye'de atacağını ifade etti.

İtalya'nın Trieste kentinde kurulan merkezin, gelişmekte olan ülkelerden, yılda 6 bin genç bilim insanını ağırladığını belirten Güden, düzenlenen toplantılarla gelişmiş ülkelerden bilginin dünya geneline yayıldığını anlattı. 2011 yılında Brezilya'da Güney Amerika ülkeleri için ilk şubesini açan merkezin, Türkiye'de de bir şube açması için bir süredir görüşmeler yürüttüklerini kaydeden rektör Güden, bu kapsamda İYTE Kampüsü içinde dünyanın çeşitli ülkelerinden bilim insanlarının oluşturduğu Bilim Kurulu tarafından Avrasya İleri Araştırmalar Merkezi kurulmasına karar verildiğine işaret ederek şu bilgileri verdi:

"Türkiye olarak bu merkezle temel bilim alanlarının yanı sıra özellikle enerji, biyomühendislik, malzeme bilimi gibi alanlarda pozisyon alacağız. Merkez 5 Mayıs'ta dünyada konularında öncü bilim insanlarının katıldığı açılış konferansıyla faaliyete başlayacak. Asıl etkinliklerimiz 2015 yılında olacak. Bu merkez sayesinde Türkiye ile Avrupa arasında bilimsel olarak bir köprü kurulmuş olacak. Merkeze Ortadoğu ve Kafkasya'dan çok sayıda genç bilim insanı gelerek eğitim alacak. Normalde Türkiye'da ağırlama fırsatı bulamadığımız Nobel ödüllü bir çok bilim insanı İzmir'e getirme imkanı bulacağız. 

Farklı ülkelerden gelen ve normalde yüksek ücretler karşılığında konferans vermeyi kabul eden Nobel ödüllü bilim insanları Türkiye’de ücretsiz ders verebilecek. ICTP modeli temel alınarak, aktif ziyaret programlarını da içeren yaz ve kış okulları, kurslar, çalıştaylar ve konferanslar gibi etkinlikler düzenlenecek."

-Bilim diplomasisi

Merkezde eğitim görecek genç bilim insanlarıyla ileriki yıllarda bağı koparmayacaklarını, bilim diplomasisi konusunda Türkiye'nin önemli bir güce sahip olacağını ifade eden Güden, "ICTP-ECAR bilginin dağıtıldığı bir istasyon olacak. Artık yeni bilginin bulunması kadar bunun dağıtımı da çok önemli. Konusunda uzman kişilerden bilginin öğrenilmesi genç bilim insanların teşvik edecek. İzmir'in bilim merkezi olmasının ilk temelini attık. Proje başarılı olduğu taktirde İzmir, bilimin dağıtımında öncü bir kent pozisyonuna gelecek" diye konuştu.

İYTE kampüsü içinde çok sayıda yatırımın devam ettiğini üniversitenin bir büyüme trendine girdiğini anlatan Güden, İYTE Teknopark içinde 3 yıl önce 60 olan şirket sayısının bugün 130'u geçtiğini, çalışan sayısının da 300'den 800'e ulaştığını ifade etti.

Teknopark'ta Türkiye'nin ilk İnovasyon Merkezi'ni kurduklarını hatırlatan Güden, genç, teknik donanıma sahip, fikri olan insanlara 3 yıl süreyle ücretsiz destek verecek olan merkezin yıl sonuna kadar biteceğini, her yıl 80 girişimcinin burada faaliyet göstereceğini dile getirdi.

İYTE Teknopark'ın da genç girişimcilere ortak olacağını anlatan Güden, üniversitelerin artık eğitim vermenin yanında teknolojinin gelişmesi topluma hizmet etme görevlerinin de bulunduğuna da dikkati çekti.

- Nobel ödüllerinin yüzde 25'i

Nobel ödülü alan ilk Müslüman bilim insanı Abdus Salam tarafından 1964 yılında kurulan ICTP’nin en temel amacı, dünyanın en önemli bilim insanlarının gelişmekte olan ülkelerin gelecek vaat eden öğrencilerine ders vermelerini sağlamak.

UNESCO, IAEA ve İtalya’nın sürekli finansmanı ile işleyen uluslararası nitelikte, saygın bir araştırma ve eğitim kurumu olan ICTP, özellikle gelişmekte olan ülkelerin bilim insanlarının eğitimine, etkileşimine ve bilimsel gelişimine katkıda bulunacak faaliyetler düzenliyor.

İdari ve bilimsel yönetimi, uluslararası ölçekte üst düzey bilim insanlarından oluşan ICTP’de bugüne dek 188 ülkeden 130 binden fazla insan eğitim aldı. 1964-2010 yılları arasında fizik, kimya, tıp ve ekonomi alanlarında verilen Nobel ödüllerinin yüzde 25’inin ICTP ile bağı olan bilim insanlarına verildiğine dikkat çekiliyor. Beyin göçünü tersine çevirecek çalışmalar yapmayı amaçlayan kurumun Türkiye'nin ardından Asya-Pasifik bölgesi için, Çin’de açılması hedefleniyor.