MÜREKKEP VE KAĞIT KOKUSUNA MÜPTELA OLANLARIN BAYRAMI 10 OCAK

- Akyokuş’ta tırmanmak için virajı aldığımız yerde, yolun sağında “Hocacihan Hanı altı yedi yüzyıllardır orada… Konya Büyükşehir Belediyesi yok olmaktan kurtarmış, lokanta olarak yaşamasına emir buyurmuş.

- Gelenleri, kapının elli metre önünden Konya Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Adem Alemdar karşılıyor; “Buyur” ediyor… Geçtiğimiz Cuma günü “10 Ocak Gazeteciler Bayramı”…

- Yüzden fazla “Fikir İşçisi” gazeteci, gazete sahipleri, ajanslarının ve yaygın basının, televizyonların onlarca yönetmeni… “Tarihi Han”ın, taş fil ayakları ile ayrılmış mekânları gazetecilerle dolu.

“ONLAR” DA GELMİŞLER; ÜÇLER’DEN, MUSALLA’DAN, HACIFETTAH’TAN YEDİLER’DEN…

Benim masamda, karşımda oturan dört genç gazeteci; sağımda oturan üç genç gazeteci silindi;… Musalla’dan, Üçler’den, Hacıfettah’tan, Yediler Mezarlıklarından kalkıp gelen Ali İhsan Tuna, Enişte, Selahattin Alpay, Mustafa Ataman, Adil Gücüyener, Sofu Tuğrul, Celalettin Kişmir, Namık Ayas oturuyorlar… “- 10 Ocak Gazeteciler Bayramı bize de malum oldu” diyorlar. “Arap Ali İhsan” yani Ali İhsan Tuna; “- Yahu Seyid elli üç yıl önce, 212 Sayılı Kanuna göre “Fikir İşçisi” olarak Konya’da yirmi kişi sözleşme imzalamıştık… bakıyorum da on kat artmışız, maşallah” diyor… Gülümsüyor, cebinden çıkarttığı limon kolonyasını avuçlarımıza döküyor.

GELİN GİDELİM O YILLARA DOĞRU…

-27 Mayıs 1960'dan önce… gazetecilerin ekmeği gazete sahiplerinin iki dudağı arasında; gazete sahiplerinin canı “ Resmi İlan”lar Valiler’in iki dudağı arasında..” İktidar”ı kayıtsız şartsız destekliyorsan. Her satırın iktidar için övgü doluysa “Resmi İlan’ların hepsi senin; eleştiriyorsan “yandaş”lık yapmıyorsan resmi ilan verilmeyerek öldürülüyorsun… Hatırlıyorum da; bir gazeteye, misal, bin liralık resmi ilan verilirken, yandaş olmayan bir gazeteye alay etmek için on liralık ilan verilmişti.

-”27 Mayıs Askeri Devrimi’nden sonra, 2 Ocak 1961 tarihinde, 195 Sayılı Kanun’la,”Resmi İlanlar”ın hakkaniyetle dağıtılması için, Basın İlan Kurumu” kuruldu…

Bir hatırlatma yapayım; “27 Mayıs” kimine göre “Devrim” kimine göre “İnkilap”, kimine göre “İhtilal”, kimine göre “Darbe”…

-Devam edelim konumuza...

-4 Ocak 1961’de “ Basın Mesleğinde çalışanlarla çalıştıranlar arasındaki münasebetleri tanzim hakkında 212 Sayılı Basın İş Kanunu” yürürlüğe girdi.

-10 Ocak 1961 günü, gazete sahipleri, basın işçilerinin lehine yapılan değişiklikleri protesto etmek için üç gün gazetelerini yayınlamama kararı aldı. Aynı gün gazeteciler haklarına sahip çıkarak toplu yürüyeşe geçti. Dokuz gazete sahibi günlük gazetelerinin yayınını durdurunca; gazetecilerde 11, 12, 13 Ocak 1961 günleri “Basın” adlı kendi günlük gazetelerini yayınladı…

Gazete sahiplerinin, “Fikir İşçileri”nin yeni özlük haklarına karşı direnişi kırmıştı. Gazetecilerin, özlük hakları için yürüdükleri “10 Ocak 1961 GAZETECİLER BAYRAMI” olarak kabul edildi. “Bayram” adı ile de 12 Mart 1971’e kadar kutlandı.

“12 Mart askeri müdahalesi” kazanılmış pek çok hakkın üstünden silindir gibi geçerken gazetecileri unutmadı; “ Çalışan Gazeteciler Bayramı”nı, “Çalışan Gazeteciler Günü” yaptı… “Bayram”, “Gün” olmuştu; pek çok hak da “kuşa çevrilmişti”..

53 YIL ÖNCEKİ 1961 GÜNLERİNE DÖNELİM TEKRAR..

- 2 Ocak 1961 de “resmi ilan”lar için Basın İlan Kurumu kurulmuş; 4 Ocak 1961 de, ‘Fikir İşçisi’ gazetecilerin haklarını güvence altına alan 212 Sayılı Kanun yürürlüğe girmişti. “Basın İlan Kurumu Resmi İlan Yönetmeliği”ne uyuyorsan; 212 Sayılı Fikir İşçileri Kanunu’na uyuyorsan; eksiklerin ve yamuklukların yoksa, hakkın olan ‘Resmi İlan’ı almanı kimse engelleyemez. İçinde, seçimle gelen, ‘sözleşmeli Fikir İşçisi’nin de bulunduğu “ Vilayet Denetleme Kurulu” “mevzuata uyum”u kılı kırk yararak izlemekte, sırayla günlük gazeteleri denetlemekte.

Artık, “ Çalışan Gazeteciler” “Fikir İşçisi” olmuş; sözleşmelerle hakları güvence altına alınmış; ilaçların sağlık hizmetlerine kavuşmuş. Basın kartları var, tercihli telefonları var, SSK’dan evsiz olanlar konut kredisi alabilir. İşten çıkartma keyfiliği bitmiş, tazminat hakları kazanılmış.

Ben 1958 Aralık ayından beri Konya’da basının içindeyim. Onaltı yaşındayım, ama, Konya folkloru üstüne araştırmalarım aylar boyu yayınlanıyor. Öz Demokrat Konya’da, Yeni Konya’da köşe yazılarım peş peşe çıkıyor..

6 Şubat 1962’de Şehir Postası Gazetesi günlük olarak yayınlanmaya başlandı. Şehir Postası Gazetesi, fiilen gazeticilk yapan dört kişilik’ Fikir İşçisi Kadrosu’göstermek zorundaydı; benimle de sözleşme imzaladı. Yirmi yaşındaydım. Konya’da ‘resmi ilan almaya hak kazanan’ beş günlük gazetedeydik; Yeni Konya, Yeni Meram, Sabah, Işık, Şehir Postası..

İstanbul Caddesi’nden Aziziye’ye giderken solda bir sokak; sokakta “Terziler Pasajı”… Birinci katta “Konya Basın İlan Kurumu”,başında da müdür Turgut Bey, İsmet Özdemir; denetimi üstümüzde..

“DÖRDÜNCÜ KUVVET”, GARANTİ ÜCRET, SOSYAL GÜVENLİK, BASIN KARTI, TERCİHLİ TELEFON…

1961 sonları. Yanından eksik etmediği bisikleti elinde, Alaaddin Tepesi’nin eteğindeki ‘polis Noktası’nın önünde, “Haber Avı”nda Arap Ali İhsan Tuna.. “Haber”in kokusunu alan bir polis muhabiri..

Yanına vardım. Cebinden limon kolonyasını çıkarttı, bana ikram avucunu döktü; sonra ‘çikolata rengi elleri’ni kolonya ile ıslattı.

Çok keyiflendiği, gururlandığı zaman ceketinin iç cebinden çıkarttığı beylerin paşaların sigarası ‘Yeni Harman’dan bir tane uzattı, kendisi de yaktı. İşaret parmağı ile tutmuyor da, orta parmağını kıstırıyor. Derin bir nefes çekti..

“- Biliyor musun Seyid’im” dedi; “Biz artık’ Dördüncü Kuvvet’iz. Yasama, yargı, yürütme güçlerinden sonra biz basın dördüncü kuvvetiz. Sözleşmeli ‘Fikir İşçisi’yiz… evde tercihli telefonumuz, cebimizde ‘sarı basın kartımız’ var” dedi. Hiçbir güvencesi olmadan çalıştığı yıllarla 212’li yıllarını karşılaştırıyordu, zihninde. Mutluydu…

ÇAĞA YAKIŞAN “YENİ HAKLAR” UMUDUYLA.

- Geçtiğimiz 10 Ocak Cuma günü, yüzden fazla gazeteci, Akyokuş’a giderken sağdaki tarihi Hocacihan Hanı’nda kahvaltıdayız; “Çalışan Gazeteciler Bayramı”nın 53. yıl dönümünü kutlamak için toplanmışız. Konya Valisi Muammer Erol da aramızda, şeref vermek için gelmiş; “- Kar kış demeden, gece gündüz ayırımı yapmadan hizmet üretmeye çalışan basın çalışanlarının 10 Ocak Gazeteciler Günü’nü kutluyorum” diyor, “- Bütün medya mensuplarına verdikleri hizmetler, gösterdikleri özveri için teşekkür ederim” diyor.

- “ Konya Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Adem Alemdar da konuşmasında bir takım sorunlara rağmen 10 Ocak Gazeteciler Günü’nü kutladıklarını belirterek “10 Ocak 1961'de yani 53 yıl önce gazetecilere verilen ve bugünün bayram olarak kutlanmasına vesile olan bir takım imkanların zaman içerisinde geri alınmasının üzüntüsünü yaşıyoruz. Buna rağmen, 10 Ocak’ları kaybedilen hakların kazanılması umuduyla kutluyoruz. Umut ediyoruz ki yapılacak yeni düzenlemelerle gelecek yıllarda 10 Ocak’lar gerçek anlamda basın bayramı olacaktır” diyor.