Tevazu kalmadı, düzen bozuldu

İcar nisbetinde evler yazıldı

Fakir fikaranın bağrı ezildi

Pek yaman haldeyim bilsin Fethi Bey

Eska’yı açtılar yeni Daire

Bu da derdimize olmadı çare

Bir dönüm ekine üç lira pare

Onu da bulamam bilsin Fethi Bey

Düşünceler arttı derdime daldım

Ziraat bankasından yüz lira aldım

Bunu veremeyip mülkeder kaldım

Kederli olduğum bilsin Fethi Bey

Esnafın yarısı dükkandan kalktı

Buğdaycı tiftikçi büsbütün battı

Koyun tüccarları bütün top attı

Bundan da haberin olsun Fethi Bey

Çalıştım çiftime yapmadım hile

Yüz elli dönümden çıktı on kile

Benim tohluğa yetmiyor bile

Bankaya ne verem yetiş Fethi Bey

Aşık Mehmet senin sözlerin hakdır

Kimse kıymetini etmiyor takdir

Vergiye verecek on param yoktur

Ne satıp vereyim bilmem Fethi Bey

(Konyalı Aşık Mehmet/ 1930)

Konyalı Aşık Mehmet, 1930’da kaleme aldığı bu şiiri, Serbest Cumhuriyet Fırkası reisi Fethi Okyar’a bir şikayet dileğiyle yazmış. Halkın yoksulluğunun üstüne yaz kuraklığı da eklenince başta çiftçilerin çok canı yanmış. Tek partili bunaltıcı yönetimin karşısına çıkan Serbest Cumhuriyet Fırkası o dönemlerde tek kurtarıcı parti görülürken, beklenen rüyalar gerçekleşmeden parti kapanmış. O dönemlerde halk bir taraftan kuraklıkla boğuşurken bir taraftan da yönetimin baskı ve vergileri, çiftçiyi canından ettirdi.

*  *  *

Geçen 86 yılda büyük kurak yılları göz önüne alırsak, biz halâ vahşi sulama dediğimiz Salma sulama yöntemiyle tarlalarımızı suluyoruz. Konya Ovası’na adam akıllı tek damla yağmur inmedi. Karapınar’ın yer altı suları çekildiği için tarların ortasında onlarca dev obruklar oluştu. Hotamış’a yapılan yeni barajlarımız bile Konya Ovası’nın 3’de birine yetecek suyu karşılayabiliyor. Hâl bu durumdayken hunharca suyumuzu harcıyoruz. Aklı başındaki çiftçilerimiz şimdiden tehlikenin farkına vardı, şapkayı önüne koyup iki eliyle kafasını tutuyor. Hatırladığıma göre 1960’lı yıllarda İsrail, sularını hunharca kullanmış, yer altı sularının azalmasıyla Tel Aviv alçalmaya başlamış. Bu durum bilim adamları tarafından erken fark edilince milyonlarca dolar harcanarak yer altına tekrar su basılıp başkent kurtarılmış. Biz durumu erken fark etmezsek, Karapınar olduğu yerde yok olacak. Sadece Konya mı? Tüm Anadolu kuraklıktan nasibini alıyor, hem de şu zamanda.

*  *  *

Sulama kooperatiflerimiz ve DSİ bu duruma kalıcı bir çözüm getirmezse Birleşmiş Milletler raporlarına göre 2023 yılına hiç şüphesiz susuz ülkeler arasında girmiş olacağız.

Bu seferde Konyalı bir âşık şikâyetname yazarsa; hiç sanmam bu kadar esprili ve yumuşak yazacağını…