Taksimetrelerin tarife yükleme işleminde, sadece ilgili kurum/kuruluş tarafından belirlenen açılış ücreti, zaman tarifesi, mesafe tarifesi ile birim zaman ve birim mesafeyi ihtiva eden değerler yüklenecek ve bunun dışında başka işlem yapılamayacak.

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'nın, Taksimetre Muayene Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yayımlandı. Yönetmelik Ticarette Tağşişin Men'i ve İhracatın Murakabesi ve Korunması Hakkında Kanuna dayanılarak hazırlandı.

Yönetmelikle taksilerde muayeneler sonucunda tamire sevk edilenler ile meydana gelecek arıza veya teknik/teknolojik ihtiyaçlar sebebiyle taksimetre kullanıcılarından gelecek talepler üzerine damgaların sökülerek yapılacak her türlü tamir ve ayar işlemi ile Yetkili kurum/kuruluş tarafından belirlenen açılış ücreti, zaman tarifesi, mesafe tarifesi ile birim zaman ve birim mesafeyi ihtiva eden değerlerin taksimetreye yüklenmesi işlemi yürürlükten kaldırıldı. Taksimetrelerin, tamir ve/veya ayarlarının tamir ve ayar servislerince yapılabileceği ve ilgili detaylar yönetmelikte tek tek bildirildi.

Resmi Gazete'nin 28 Mayıs 2022 tarihli sayısında yayımlanan yönetmelik şöyle:

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığından:

TAKSİMETRE MUAYENE YÖNETMELİĞİNDE DEĞİŞİKLİK

YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK

MADDE 1- 3/9/2013 tarihli ve 28754 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Taksimetre Muayene Yönetmeliğinin 3 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“MADDE 3- (1) Bu Yönetmelik, 11/1/1989 tarihli ve 3516 sayılı Ölçüler ve Ayar Kanununun 2 nci ve 9 uncu maddeleri, 5/3/2020 tarihli ve 7223 sayılı Ürün Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Kanununun 2 nci maddesi ile 10/6/1930 tarihli ve 1705 sayılı Ticarette Tağşişin Men'i ve İhracatın Murakabesi ve Korunması Hakkında Kanuna dayanılarak hazırlanmıştır.”

MADDE 2- Aynı Yönetmeliğin 4 üncü maddesinin birinci fıkrasına aşağıdaki bentler eklenmiştir.

“y) Tamir ve ayar: Muayeneler sonucunda tamire sevk edilenler ile meydana gelecek arıza veya teknik/teknolojik ihtiyaçlar sebebiyle taksimetre kullanıcılarından gelecek talepler üzerine damgaların sökülerek yapılacak her türlü tamir ve ayar işlemini,

z) Tarife yükleme: Yetkili kurum/kuruluş tarafından belirlenen açılış ücreti, zaman tarifesi, mesafe tarifesi ile birim zaman ve birim mesafeyi ihtiva eden değerlerin taksimetreye yüklenmesi işlemini,”

MADDE 3- Aynı Yönetmeliğin 6 ncı maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi yürürlükten kaldırılmıştır.

MADDE 4- Aynı Yönetmeliğin 7 nci maddesinin ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, aynı maddenin dördüncü ve sekizinci fıkraları yürürlükten kaldırılmış ve aynı maddeye aşağıdaki fıkralar eklenmiştir.

“(2) Taksimetrelerin piyasaya arzından sonraki muayene işlemlerinin yaptırılmasından ve taksimetreye uygulanan damgaların muhafaza edilmesinden kullanıcı sorumludur.”

“(14) Taksimetrelerde ilgili kurum/kuruluş tarafından belirlenen güncel tarife değerlerinin kullanılması gerekir.

(15) Kanunda hüküm bulunmayan hallerde bu Yönetmeliğe aykırı hareket edenler hakkında 1705 sayılı Kanun hükümleri kapsamında idari ve cezai işlem uygulanır.”

MADDE 5- Aynı Yönetmeliğe 7 nci maddeden sonra gelmek üzere aşağıdaki madde eklenmiştir.

“TAMİR, AYAR VE TARİFE YÜKLEME İŞLEMLERİ

MADDE 7/A- (1) Taksimetrelerin, tamir ve/veya ayarları tamir ve ayar servislerince yapılır.

(2) Taksimetrelerin tarife yükleme işlemleri, aşağıdaki yöntemlerden uygun olan birine göre yapılır. Tarife yükleme işleminde; sadece ilgili kurum/kuruluş tarafından belirlenen açılış ücreti, zaman tarifesi, mesafe tarifesi ile birim zaman ve birim mesafeyi ihtiva eden değerler yüklenir ve bunun dışında başka işlem yapılamaz.

a) Uzaktan tarife yükleme özelliği olan taksimetreler için tarife yükleme işlemi, tarife değişiklik tarihinden itibaren geçerli olacak şekilde üreticisi tarafından uzaktan yapılabilir.

b) Önceden tarife yüklemeye uygun olan taksimetrelere tarife yükleme işlemi ilgili il müdürlüğünün uygun görmesi halinde, tamir ve ayar servislerince ilgili kurum/kuruluş tarafından yayımlanan tarife değişiklik tarihinden yirmi iş günü öncesinden yapılmaya başlanabilir. Önceden yüklenen tarife, tarife değişiklik tarihinden itibaren geçerli olur ve söz konusu tarihte otomatik olarak uygulamaya girer.

c) (a) ve (b) bentlerine göre tarife yükleme işlemi yapılamayan veya yaptırılmayan taksimetrelerde ise tarife yükleme işlemi, tarife değişiklik tarihinden itibaren tamir ve ayar servislerince yapılır.

(3) Tamir ve ayar servisi, yaptığı tarife yükleme işlemi, tamir işlemi ve/veya ayar işlemi sonrasında taksimetrenin ayarlarına müdahale edilebilecek tüm noktalarına kelebek mühür uygular; asgari olarak taksi plakası, taksimetre marka, model ve seri numarası, işlem tarihi, işlemin tanımı ve kelebek mührün seri numarasını içeren iki nüsha belge düzenler ve belgenin bir nüshasını kullanıcıya teslim eder. Bu işlem için kullanılacak kelebek mühürler, geri dönüşümsüz olarak bir kez kullanılabilen ve çıkartıldığında tahrip olan özellikte, üzerinde seri numarası, yetki belgesi numarası ve işyeri uygunluk belgesi numarasını içerecek şekilde tamir ve ayar servislerince yaptırılır.

(4) Üretici, yaptığı uzaktan tarife yükleme işlemi sonrasında; işleme ait asgari olarak taksi plakası, taksimetre marka, model ve seri numarası, yüklenen tarife bilgisi ve yükleme tarihini içerecek şekilde elektronik imzalı belge düzenleyerek kullanıcıya elektronik ortamda gönderir.

(5) Üretici veya tamir ve ayar servisi bu madde kapsamında cari ay içerisinde yaptığı tarife yükleme işlemlerine ait düzenlediği belgelere ilişkin bilgileri içeren tabloyu aylık olarak takip eden ayın ilk beş iş günü içerisinde il müdürlüğüne bildirir.

(6) Yüklenen tarifenin uygunluğundan ve tarife yükleme işleminin güvenliğinden yüklemeyi yapan üretici veya tamir ve ayar servisi sorumludur.

(7) Üretici veya tamir ve ayar servisi bu madde kapsamında yaptığı işlemlere ilişkin bilgileri kayıt altına alır ve bir yıl muhafaza eder.

(8) Kullanıcı, bu madde kapsamında üretici veya tamir ve ayar servisi tarafından düzenlenen ve kendisine gönderilen/teslim edilen belgeyi muayene servisine veya talep edildiğinde ilgililere ibraz etmekle yükümlüdür.

(9) Kullanıcı, bu madde kapsamında tamir ve ayar servisi tarafından taksimetreye uygulanan ve damga hükmünde olan kelebek mührü, sonraki muayene işlemine veya tamir ve ayar işlemine kadar muhafaza etmekle yükümlüdür. Bu mühürlerin koparılması veya tahrip edilmesi halinde 3516 sayılı Kanuna göre idari işlem yapılır.”

MADDE 6- Aynı Yönetmeliğin 8 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“MADDE 8- (1) İlk muayene; yeni yapılan veya parçaların birleştirilmesi suretiyle meydana getirilen taksimetrelerin satışa veya kullanılmaya başlanmalarından önce veya ithal edilen taksimetrelerin yurda sokulmaları sırasında veya periyodik, ani ve şikâyet muayeneleri sonunda damgaları iptal olunanlar ile meydana gelecek arıza veya teknik/teknolojik ihtiyaçlar sebebiyle taksimetre kullanıcılarının talepleri üzerine damgaların sökülerek yapılan her türlü tamir ve ayar işleminden sonra yapılan muayenedir.

a) Taksimetrelerin piyasaya arzındaki ilk muayenesi;

1) Onaylanmış kuruluştan AT tip inceleme belgesi veya AT tasarım inceleme belgesi alınan taksimetreler için; onaylanmış kuruluş veya onaylanmış kuruluştan yetki alan üreticisi tarafından, ilgili teknik düzenlemesine uygun olarak muayene işlemleri, muayene işareti ve/veya tip onayına esas damga planında belirtilen damgalama işlemleri gerçekleştirilir.

2) Bakanlıktan ulusal tip onay belgesi veya AT tip onay belgesi alınan taksimetreler için, il müdürlüğü veya 11/1/2007 tarihli ve 26400 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Ölçü ve Ölçü Aletleri Damga Yönetmeliğinin 8 inci maddesine göre özel damga yetkisine sahip üretici tarafından, ilgili teknik düzenlemesine uygun olarak muayene işlemleri yapılır ve tip onayına esas damga planında belirtilen damgalama işlemleri ise Ölçü ve Ölçü Aletleri Damga Yönetmeliği hükümlerine göre gerçekleştirilir.

b) Taksimetrenin araca ilk defa montajının yapılmasından veya periyodik, ani ve şikâyet muayeneleri sonucunda damgaları iptal olunan taksimetrelerin tip onayı değişikliğine sebep vermeyecek tamir ve ayar işlemlerinden sonra on iş günü içerisinde kullanıcı tarafından ilk muayenesi yaptırılır. Bu muayene, 9 uncu maddede belirtilen periyodik muayene hükümlerine göre muayene servisleri tarafından gerçekleştirilir. Piyasaya arzından sonra araca ilk defa montajı yapılan taksimetrelerde damgaların geçerlilik sürelerinin kontrolü yapılmaz.”

MADDE 7- Aynı Yönetmeliğin 9 uncu maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, sekizinci ve dokuzuncu fıkraları yürürlükten kaldırılmıştır.

“(1) Periyodik muayene; belli sürelerde olmak üzere taksimetreler için yapılan genel muayenedir. Taksimetrenin periyodik muayene geçerlilik süresi bir yıldır. Bu süre, en son düzenlenen metrolojik muayene belgesindeki gün, ay ve yılı belirten tarihler esas alınarak takip edilir. Bu muayenenin yaptırılmasından kullanıcı sorumludur.”

MADDE 8- Aynı Yönetmeliğin 10 uncu maddesinin birinci ve ikinci fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“(1) Ani muayene, Bakanlık veya il müdürlüklerinin görecekleri lüzum veya ihbar üzerine habersizce yapılan muayenedir.

(2) Ani muayene, uygun görülen bir muayene servisinde veya mahalde 9 uncu maddede belirtilen periyodik muayene hükümleri de dikkate alınarak yapılır ve Ek-4’te yer alan form iki nüsha olarak Bakanlık veya il müdürlüğü tarafından düzenlenir. Muayenenin bir muayene servisinde yapılması durumunda ilgili form muayene servisi yetkilisi tarafından da imzalanır. Bu durumda formun bir nüshası il müdürlüğünde kalmak üzere diğer nüshası muayene servisine teslim edilir.”

MADDE 9- Aynı Yönetmeliğin 11 inci maddesinin üçüncü fıkrasının (b) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“b) Şikâyet muayenesi, uygun görülen bir muayene servisinde veya mahalde 9 uncu maddede belirtilen periyodik muayene hükümleri de dikkate alınarak yapılır ve Ek-4’te yer alan form üç nüsha olarak il müdürlüğü tarafından düzenlenir. Muayenenin, bir muayene servisinde yapılması durumunda ilgili form muayene servisi yetkilisi tarafından da imzalanır. Bu durumda formun bir nüshası il müdürlüğünde kalmak üzere bir nüshası muayene servisine teslim edilir, bir nüshası da başvuru sahibine iletilir.”

MADDE 10- Aynı Yönetmeliğin 12 nci maddesi yürürlükten kaldırılmıştır.

MADDE 11- Aynı Yönetmeliğin 13 üncü maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“(1) Muayene servisleri tarafından yapılacak muayenelerde kullanılacak damgalar 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (d) bendine uygun olmalıdır.”

MADDE 12- Aynı Yönetmeliğin 17 nci maddesinin ikinci fıkrası yürürlükten kaldırılmış ve aynı maddeye aşağıdaki fıkra eklenmiştir.

“(10) Servis, taksimetrenin takılı olduğu taksinin plakasının da görüleceği şekilde, zamana ve mesafeye göre çalışma kontrol işlemlerinin yapıldığı muayene sürecini kamera ile kayıt altına alır ve bu kayıtları en az bir yıl saklar. Bakanlığın talep etmesi halinde kayıtları Bakanlığa sunar.”

MADDE 13- Aynı Yönetmeliğin 21 inci maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Mücbir sebepler ve beklenmeyen haller

MADDE 21- (1) Taksimetrelerin muayenelerinin yapılmasını engelleyecek mücbir sebeplerin veya beklenmeyen hallerin ortaya çıkması durumunda bu işlemler Bakan onayı ile ertelenebilir.”

MADDE 14- Aynı Yönetmeliğe aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.

“Mevcut muayenelere ilişkin geçiş işlemleri

GEÇİCİ MADDE 5- (1) Bu maddenin yayımı tarihi itibarıyla geçerliliği devam eden metrolojik muayene belgeleri, ilgili aracın 2023 yılı içerisindeki ilk araç muayenesi tarihine kadar geçerlidir.

(2) Bu maddenin yayımı tarihinden 20 iş günü öncesine kadar olan dönemde, tamir, ayar veya tarife değişikliği yapılarak kelebek mühür veya sitikır mühür uygulanmış durumdaki taksimetrelerin muayeneleri bu maddenin yayımı tarihinden itibaren 20 iş günü içerisinde tamamlanır. Bu kapsamda düzenlenen metrolojik muayene belgeleri, ilgili aracın 2023 yılı içerisindeki ilk araç muayenesi tarihine kadar geçerlidir.

(3) Bu maddenin yayımı tarihi itibarıyla geçerliliği devam eden metrolojik muayene belgesi olan ya da ikinci fıkra kapsamında metrolojik muayene belgesi düzenlenmiş olan taksimetrelerin, 2023 yılı içerisindeki ilk araç muayenesi tarihine kadar olan dönemde tamir ve/veya ayar görmesi veya aracın lastik ebadının değişmesi durumunda birinci ve ikinci fıkra hükümleri uygulanmaz; bu durumdaki taksimetrelerin muayenesi bu Yönetmeliğin ilgili hükümlerine göre yaptırılır.”

MADDE 15- Bu Yönetmeliğin 12 nci maddesi 1/1/2023 tarihinde, diğer maddeleri yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 16- Bu Yönetmelik hükümlerini Sanayi ve Teknoloji Bakanı yürütür.