ŞANLIURFA (AA) - MEHMET FATİH ASLAN - Küresel ısınmanın baş aktörlerinden hava kirliliğinde tarım arazilerinin etkisinin araştırılması için Şanlıurfa'da önemli bir çalışma yürütülüyor. Güneydoğu Anadolu Projesi Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğünce (GAPTEAM), Harran Ovası'nda tarım arazilerinin havaya saldığı karbondioksit oranının ölçümü yapılıyor.

Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından Kyoto Protokolü gereğince başlatılan projeyle Türkiye'deki tarım arazilerinin hava kirliliğine etkileri araştırılmaya başlandı.

Bu kapsamda GAPTAEM Koruklu İstasyonunda yürütülen çalışmayla Harran Ovası'nda tarım arazilerinin karbondioksit salınımı, salınıma etki edebilecek mevsimsel değişimler, nem, sıcaklık oranları kayıt altına alınıyor.

GAPTAEM Müdürü İbrahim Halil Çetiner, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Türkiye'nin taraf olduğu Kyoto Protokolü çerçevesinde tarım alanlarında doğaya salınan karbondioksit salınımını ölçmek için proje yürüttüklerini söyledi.

Yurt dışından getirilen sistemle Harran Ovası'nda tarım arazilerinin doğaya saldığı karbondioksit oranını ölçmeye başladıklarını anlatan Çetiner, şöyle devam etti:

"Tarımın yapıldığı yerde karbondioksit anlamında havayı kirletiyor muyuz, buna bakıyoruz. Geçtiğimiz dönemde mısır bitkisi üzerinde araştırma yaptık. Mısır tarımı ne kadar havayı kirletiyor, buna baktık. Şimdi arazide derin bir sürüm yaptık. Derin sürümde de havaya ne kadar karbondioksit veriyoruz, buna bakıyoruz. Yakın tarihte pamuk ekiminin havayı ne kadar kirlettiğine bakacağız. Yani sonuçta tarım havayı ne kadar kirletiyor bunu bulacağız. Tarım arazilerinden karbondioksit salımını nem ve sıcaklığı etkiliyor mu bunları tespit edeceğiz."

- Karbon emisyonuna ait ilk değerler oluşturulacak

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından Türkiye'de ilk kez böyle bir projenin yürütüldüğünü kaydeden Çetiner, "Bu istasyonumuzun Türkiye'de başka bir örneği yok. Bu kullandığımız cihazla yeni yeni başka projelerde de kullanılmaya başlanacak. Türkiye'de ilk kez tarım arazilerinin doğaya saldığı karbondioksit gazının ölçümü yapılıyor. Tarım acaba havayı ne kadar kirletiyor, bunu araştırıyoruz" dedi.

GAPTAEM Çevre Yüksek Mühendisi Elif Didem Gülle Sakin de proje kapsamında bölgede çok çeşitli şekillerde ölçümler yaptıklarını aktardı.

Bitki deseninden bağımsız, işlemesiz bir şekilde çıplak topraktan karbondioksit çıkışı ölçümlerinin tamamlandığını kaydeden Sakin, "Proje kapsamında elde edilecek verilerde gelecek yıllarda bir modelleme yapacağız. Bunun yanında ekilen alanlardaki bitki arazileri ve çıplak toprağa ait karbondioksit çıkışlarını ölçerek bu veriler üzerinden analizler yapacağız. Bu çalışma Türkiye'de ilk kez yapılan bir çalışma. Bu çalışmayla Türkiye'deki tarım arazilerinde karbon emisyonuna ait ilk değerleri oluşturmuş olacağız" diye konuştu.

Henüz ekim yapılmamış, çıplak topraktaki ölçümlerin tamamlandığını ifade eden Sakin, yapılacak analizlerin ardından işlemesiz çıplak toprağın doğaya saldığı karbondioksit oranının ortaya çıkacağını belirtti.

AA