İSTANBUL (AA) - HATİCE ŞENSES - Medicana International İstanbul Hastanesi Kulak Burun ve Boğaz Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Bedri Özer, bilgi ve iletişim teknolojilerindeki son gelişmelerin işitme engelli bireylerin önlerindeki engellerin kaldırılması ve toplumsal çevreyle bütünleşmeleri konusunda çok önemli katkılar sunduğunu belirterek, "Ancak tüm bu çalışmalara rağmen engelli bireylerin bu teknolojilere ulaşımı ve kullanması konusunda sorunlar yaşanmaktadır." dedi.

Prof. Dr. Özer, "Uluslararası İşitme Engelliler Haftası" dolayısıyla AA muhabirine yaptığı açıklamada, iletişim kelimesinin sosyal çevrede bireylerin ruhsal ve bedensel ihtiyaçlarını karşılamak, yaşanabilir bir çevrenin tesisi için gerekli kuralları uygulayabilmek, standardize edebilmek, kısaca mutlu bir yaşam sürdürebilmek adına bir diğerine dokunabilmek gibi sınırsız bir anlam taşıdığını ifade etti.

Kanun ve kuralların uygulanabilirliğinin, bireysel hakların ve özgürlüklerin korunabilmesinin temelinde iletişimin rolünün göz ardı edilemeyeceğini dile getiren Özer, her yıl 19-25 Eylül tarihleri arasındaki haftanın "Uluslararası İşitme Engelliler Haftası" olarak kutlandığını söyledi.

Özer, haftanın amacının bu kişilerle ilgili farkındalık oluşturmak, onların yaşamlarını kolaylaştırmaya yönelik çabaları güncellemek olduğuna işaret ederek, şöyle devam etti:

"Ses, iletişimde kullanılan araçlardan sadece bir tanesidir ancak olmaz ise olmaz değildir. Taşıdığı anlam çeşitliliği, değişkenliği, vurgusuyla değişmekle birlikte ona eklenecek küçük bir jest, mimik, bir tavır bazen kelimelerle anlatılamayacak kadar çok ifade zenginliği katabilmektedir. Günümüzde bilgi ve iletişim teknolojilerindeki son gelişmeler, işitme engelli bireylerin önlerindeki engellerin kaldırılması ve toplumsal çevreyle bütünleşmeleri konusunda çok önemli katkılar sunmaktadır. Ancak tüm bu çalışmalara rağmen engelli bireylerin bu teknolojilere ulaşımı ve kullanması konusunda sorunlar yaşanmaktadır."

- İşitme engelinin zorlukları teknolojiyle aşılıyor

İşitme engelli bireylerin yaşadığı sorunlara da değinen Özer, bu bireylerin telefon sesini, ses durum sinyallerini duyamama, mobil telefonların işitme cihazlarına ait sinyalleri engellemesi, televizyon ses sinyallerinin duyulmaması gibi problemlerle mücadele ettiklerini dile getirdi.

Özer, bilgi ve iletişim teknolojileri alanında, ses çıkışlarına ait şiddet ve kaliteyi ayarlayabilme, ses sinyallerine alternatif diğer çıkış modlarının tanımlanması (titreşim dili), televizyon ve video ses kayıtlarına işitme engelliler için resim yazı formatında bileşenlerin ve mobil telefonlara işitme engellilerin kullanımına yönelik metin işlemcili röle sistemlerinin eklenmesi, işitme cihazı sinyalleriyle girişim yapmayan mobil telefonların üretilmesi gibi konularda çözüm üretilmesi noktasında çalışmalar yürütüldüğüne işaret etti.

Prof. Dr. Özer, bu amaçla üretilen değişik teknolojik yeniliklere de değinerek, "İşitme kayıplı bireylerin ülkemizde de uygulamada olan tarama programları sonucunda çok erken yaşta, doğumun hemen ardından birtakım testlerle tanımlanması mümkün olmuştur. Koklear implant ya da biyonik kulak olarak tanımlanan yeni nesil cihazlar, özel elektrotlar ve mikroişlemciler sayesinde kozmetik olarak çok küçük boyutlarda üretilmeye başlanmış, mobil telefon ve bilgisayar programlarıyla bluetooth üzerinden iletişim kurma yeteneği kazanmıştır." diye konuştu.

Özer, "Gelişen teknoloji koklear implantların bir ötesine geçerek, kemiğe entegre, kemik yoluyla işitme merkezlerine titreşim tarzında veri aktarmayı sağlayan yeni nesil cihazları geliştirmektedir." diyerek, şu bilgileri verdi:

"Google işitme engelli android mobil telefon kullanıcılarına yönelik yeni bir sistem üzerinde çalışmaktadır. Bluetooth ile android cihazlara bağlanan yeni bir işitme cihazı Google'ın bir yazılımı sayesinde bir başkasını arayabilecek, hatta müzik dinleyebilecektir. Ayrıca, işaret dili ile hazırlanmış web sayfalarına ulaşımı kolaylaştırmaktadır. İşitme cihazları üzerinden engelli bireylere FM bandı aracılığıyla daha kaliteli data iletimi üzerinde çok büyük ilerlemeler olmuştur. Bu sayede televizyon, radyo, sinema, tiyatro gibi açık alanlarda ses radyo dalgalarıyla engelli bireye ulaştırılmaktadır. Gece yatarken ya da zorunlu nedenlerle çıkartılan işitme cihazlarının eksikliği yardımcı cihazlarla giderilebilmektedir. Örneğin bluetooth özelliği ya da FM bandı üzerinden iletilen uyarılar yardımcı cihazlar tarafından ışık ve titreşim yoluyla bireye iletilebilmektedir. Ayrıca, işitme engellilere özgü kapı zili, saat gibi çalışmaları da bu alanda yürütülen çalışmalar arasında sayabiliriz. Bu alanda yürütülen tüm bu teknolojik gelişmelerin gayesi, işitme engelli bireylerin toplum içine daha iyi entegre olmalarını sağlama, onları bağımlılıktan kurtarmanın ötesinde artı iş gücü olarak sosyal hayata katkılarının önünü açma çabasıdır."