İZMİR (AA) - AHMET BAYRAM - Amerika Birleşik Devletleri'nde (ABD) yaşayan Türk mühendis Prof. Dr. Cengiz Özkan, mutfakta yaygın olarak kullanılan portobello mantarını kullanarak batarya üretti. Prof. Dr. Özkan'ın ürettiği bu bataryalar, günümüzde kullanılanlara göre hem çevreye zararsız hem de daha yüksek performans sağlıyor.

California Üniversitesi Makine Mühendisliği Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cengiz Özkan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, ABD'de nano teknoloji ve dahili enerji depolama sistemleri üzerinde çalışmalar yürüttüğünü, bunun sonucunda ABD Ulusal Mühendisler Konseyi tarafından verilen 2016 yılının "seçkin mühendis ödülünü" kazandığını söyledi.

Özkan, günümüz bataryalarında anot malzemesi olarak grafit madeninin kullanıldığını, bunun yer altından çıkarılmasının oldukça maliyetli, işlenmesinin ise çevreye zararlı olduğunu belirterek, "Bir ton grafit işlenirken, 2,5 ton atık su ortaya çıkıyor. İşlenirken de yaklaşık 250-300 kilogram asit gibi kimyasal malzeme kullanıyorsunuz. Bunlar ciddi çevre problemleri doğuruyor. Çin'de bunu görüyoruz." dedi.

Çevreye zararı dokunmayan ve kolay bulunan bir malzemeden batarya üretmenin yollarını aradıklarını dile getiren Özkan, şunları kaydetti:

"Aklımıza çok çabuk yetişen ve her yerde üretilebilen mantarlar geldi. Mantarları, gözenekli yapıları, yüksek oranda karbon içermeleri ve yüksek kapasitelerde üretilebilmelerinden dolayı tercih ettik. Birçok mantar çeşidi var ancak mutfakta da yaygın kullanılan portobello mantarını seçtik. Mantarı ters çevirdiğinizde yarım küre şeklindeki başının altında gözenekli yapıları göreceksiniz. Bu bize gözenekli yapının, batarya için bir elektrot malzemesi olarak işimizi görebileceği fikrini verdi. Çünkü bataryanın içindeki sıvı elektrolit, bu o gözeneklerden çok rahat geçip, batarya içindeki kimyasal reaksiyonlara yol verebilir. Başlangıç noktamız bu oldu."

Özkan, anottaki grafit yerine mantar kullanarak batarya üretmek için çalışmalara başladıklarını, mantarı özel fırınlarda yakmadan yaklaşık bin derecede nano karbon yapıya dönüştürdüklerini ve güzel bir batarya malzemesi ürettiklerini ifade etti.

- "Kullandıkça performans artıyor"

Çalışmalar sonrası elde ettikleri ürün üzerinde yaptıkları testlerde yüksek performanslı bataryaların ortaya çıktığını anlatan Özkan, şöyle konuştu:

"Bizim için ekstra kazançla da karşılaştık. Beklemediğimiz bir anda bu ortaya çıktı ve çok sevindik. Mantar doğal gözenekli olduğu için siz ilk bununla bataryayı yaptığınızda gözeneklerin bir kısmı açılmamış oluyor. Batarya doldur boşalt yapılma serisinde birkaç yüz doldur boşalttan sonra açılmayan gözeneklerin bir kısmı açılmaya başlıyor. Onlar da kimyasal reaksiyonlara giriyor ve bataryanın performansı artıyor. Uzun çalışmalar sonrasında anladık ki mantar batarya, zamanla performansı artan bir batarya. Çünkü önceden açılmayan gözenekler, kullandıkça açılıyor."

Özkan, çalışmalarının batarya endüstrisinde birçok şeyi değiştirebileceğini savunarak, "Normal bataryada anot grafit bazlıyken bunda direkt büyütebildiğimiz, üretebildiğimiz mantarlar olacak. Grafit bir maden ve kısıtlı, mantar ise istediğiniz yerde istediğiniz kadar üretebilirsiniz, artık yerden grafit çıkarmak zorunda değilsiniz." diye konuştu.

AA