ANKARA (AA) - YILDIZ NEVİN GÜNDOĞMUŞ - Türkiye Organ Nakli Vakfı (TONV) Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Eyüp Kahveci, Gürcistan ile organ nakli konusunda yapılan iş birliği kapsamında, Türkiye'nin bir eylem planı oluşturacağını bildirdi.

Kahveci, TONV koordinatörlüğünce, Dış Ekonomik İlişkiler Kurulunun (DEİK) desteğiyle yürütülen Uluslararası Organ Nakli Ağı Projesi (International Transplant Network) kapsamında Gürcistan'ın başkenti Tiflis'e gerçekleştirdikleri ziyaretin sonuçlarına ilişkin bilgi verdi.

Organ nakli alanında yaptıkları çalışmanın sağlık alanında uluslararası bir açılım olduğunu belirten Kahveci, Gürcistan ziyaretinin son gününde Türkiye'nin Tiflis Büyükelçisi Zeki Levent Gümrükçü ile bir araya geldiklerini anlattı.

Büyükelçi Gümrükçü'nün yapılan çalışmalardan etkilendiğini ve tavsiyelerde bulunduğunu dile getiren Kahveci, büyükelçilik olarak yapılması gerekenler konusunda iş birliği yapılabileceğinin bildirildiğini söyledi.

Bu kapsamda Gürcistan'da doku tiplendirme laboratuvarı kurulması için Büyükelçi Gümrükçü ile mutabakat zaptı konusunda hazırlık yapacaklarını vurgulayan Kahveci, "Bu hazırlık, Gürcistan Sağlık Bakanı tarafından da incelendikten sonra belki bir kısa ziyaret daha yapıp burada bir mutabakat zaptını imzalama şansımız olacak. Böylece bir organ bağış sistemi ve buna dayalı olarak ölen insanlardan alınan organlarla yapılacak nakil sisteminin kurulması yönünde adım atılacak." diye konuştu.

- Eylem planı

Gürcistan Organ Nakli Uzmanları Derneği ile bir değerlendirme toplantısı yaptıklarını belirten Kahveci, organ nakli için eylem planı hazırlanması konusunda mutabık kalındığını aktardı.

Kahveci, şunları söyledi:

"Biz Gürcistan için bir eylem planı hazırlayıp kendilerine teklif edeceğiz ve bu eylem planı çerçevesinde ilerleyip Gürcistan'da teknik desteğimizi sağlayacak, yapılması gereken işleri gerçekleştirmek için elimizden gelen çabayı göstereceğiz. Bu eylem planının içerisinde hem takvim olacak hem de yapılacak işlerin tanımı ve her iki ülkenin bu noktada neler yapacağının net olarak belirlenmesi mümkün olacak."

Başlangıç olarak bu ülkenin Sağlık Bakanlığının bünyesinde organ nakline ilişkin yetkili otorite kurulması gerektiğine işaret eden Kahveci, hazırlanacak eylem planıyla bunu tavsiye edeceklerini ve bu yetkili otoritenin sorumluluklarını tarif edeceklerini belirtti.

Bunun Avrupa Birliği'nin direktifleri doğrultusunda yapılacağını kaydeden Kahveci, şöyle devam etti:

"Bu yetkili otorite burada hem organ bağışının artırılmasına yönelik toplumsal farkındalık çalışmalarından hem de klinik uygulama anlamında organ nakli hizmetlerinin tamamından sorumlu olacak. Yetkili otoritenin iş tanımları arasında organ nakli merkezlerinin açılması, ruhsatlandırılması, izlenmesi, değerlendirilmesi, bekleme listesi, organ paylaşım sisteminin oluşturulması, yoğun bakımlarda ölen insanların organlarının bağışlanması noktasında bunların beyin ölümünün tespitinin yapılması, aile görüşlerinin ve yasal izinlerin alınması, bu izinler alındıktan sonra organların hangi merkezlere hangi disiplinle dağıtılacağı, nakillerin hangi öncelik sıralamasına göre yapılacağı yer alacak. Böylece adaletli ve şeffaf bir sistemin işlemesi sağlanacak."

- Gürcistan'daki doktor ve hemşirelere Türkiye'de eğitim

Kahveci, eylem planının bir ay içerisinde tamamlanarak, Gürcistan'daki yetkili mercilere ulaştırılacağını da bildirdi.

Bu süreçte Türkiye'de yapılacak eğitimlere de Gürcistan'dan öncelikle doktor ve hemşirelerin gelmesini temin edeceklerini vurgulayan Kahveci, "Her şey hazırlandıktan sonra da burada kadavradan organ nakline başlamadan kısa bir süre önce bir takviye eğitim yapacağız. Hem cerrahlara hem hemşirelere hem de bu hastaları takip edecek dahili branşlardaki uzmanlara birer eğitim vermiş olacağız. Bu eğitimin detaylarını da Uluslararası Organ Nakli Ağı Platformundaki paydaş kuruluşlarla beraber belirleyeceğiz." değerlendirmesinde bulundu.

Yapılacak tüm bu çalışmaların Türkiye-Gürcistan ilişkilerine olumlu yansıyacağını ifade eden Kahveci, şunları kaydetti:

"Gürcistan'ın kadavradan organ nakli yapabilmesi için öngördüğümüz süre tasarladığımız gibi giderse en erken 6 ay. Çıkan donörlerde burada sadece böbrekleri kullanılacak ama diğer organlar için de Sağlık Bakanlığı ve aileler için izin verirse Gürcistan'da kullanılamayacak organların Türkiye'de kullanılması söz konusu olabilir. Bizim Sağlık Bakanlığımız buraya ekipleri yönlendirebilir. Türkiye'de bekleme listesindeki hastalar bu organlardan faydalanabilir. İş birliği, güç birliği, uluslararası yardımlaşma her şey var bunun içinde. Nihai hedefimiz daha fazla insanın organ nakliyle hayata dönmesini sağlamak. Bütün çabalarımız bunun için."

- "Gürcistan organ nakli konusunda çok kötü durumda"

Gürcistan Organ Nakli Uzmanları Derneği Başkanı Prof. Dr. Gia Tomadze de ülkesinin organ nakli konusunda çok kötü durumda olduğunun altını çizerek, "Sadece canlıdan böbrek nakli yapabiliyoruz, kadavradan nakillerimiz yok. Bekleme listesi de yok bu yüzden çok kötü durumdayız." dedi.

Gürcistan'da toplam 250 organ nakilli hayatını devam ettiren hasta bulunduğunu, bunların 200'ünün böbrek, 50'sinin karaciğer ve 2'sinin de kalp nakli olduğunu belirten Tomadze, "Kalp nakillerinin tamamı ve karaciğer nakillerinin de 3'te 2'si dış ülkelerde yapıldı. Bunların birçoğu Türkiye, bazıları Azerbaycan, Rusya, Fransa ve ABD'de gerçekleştirildi" diye konuştu.

Kadavradan organ nakli konusunda çabalarının bir önceki hükümetten destek görmediğini savunan Tomadze, "Şimdi yeni hükümet bizi destekliyor. Aynı zamanda Türk delegasyonunun da yardımıyla bunu başlayacağız. Bir yandan bizi destekleyen bir hükümet var, bir yandan Türk delegasyonun yardımı var. Şu an çok iyi durumdayız. Bu şansı iyi kullanırsak organ nakli konusunda güzel yerlere geliriz." ifadelerini kullandı.

Türkiye'nin Gürcistan'da doku tiplemesi laboratuvarı kurulması çalışmalarını değerlendiren Tomadze, "Biz bunu iple çekiyoruz, çok mutluyuz. Biz bir bekleme listesi oluşturmak istiyoruz. Bekleme listesini oluşturmak için de doku laboratuvarına ihtiyacımız var çünkü nakilleri artırmak istiyoruz çünkü şu an 2 bin böbrek bekleyen hastamız var. O yüzden bu çalışmadan çok memnunuz." dedi.

Karaciğer nakillerinde de Hindistan ve Güney Kore ile çalıştıklarını belirten Tomadze, daha yakın olduğu için bu konuda da Türkiye'yi tercih edebileceklerini ifade etti.

Tomadze, "Öncelikle Türk hükümetine çok minnettarız. Böyle bir delegasyonu destekledikleri için teşekkür ediyoruz. Şu anda arkamızda hükümet desteği de olduğu için Gürcistan için çok iyi bir zamanlama, ileriye taşımak için dört gözle bekliyoruz." şeklinde konuştu.

AA