Türkiye’de sanayi devlerinden biri olarak kabul edilen Türk Otomotiv Endüstrileri A.Ş. (TOE), yaşanan ekonomik kriz ve yanlış yönetim kararları sonrası iflas etti. 1955 yılında Marmara Bölgesi’nde kurulan TOE, kamyon, minibüs, otobüs ve traktör üretimi yaparak sektörün öncülerinden biri haline gelmişti. Ancak şirketin 1983 yılında Ziraat Bankası’na devredilmesiyle başlayan çöküş süreci, 1993 yılında fabrikanın kapanmasıyla sona erdi.

Sanayi Devi Olarak Başladı, Krizlerle Mücadele Edemedi

Kocaeli Gebze Çayırova’daki dev tesisleriyle Türkiye’nin ilk ticari kamyon montajını gerçekleştiren TOE, COMMER markasının kamyonetlerini de üreterek önemli bir başarıya imza attı. 1962’de OYAK tarafından satın alınan şirket, 1983’te Ziraat Bankası’na devredildi. Üretim sürecinde International marka kamyonet, Panter Modeli kamyon ve Mater minibüs gibi modelleri piyasaya süren firma, yönetimsel hatalar ve başarısız özelleştirme girişimleri nedeniyle zarar etmeye başladı.

1992 yılında özelleştirme kapsamına alınarak Mazda’ya satılmak istenen TOE için anlaşma sağlanamadı. 1993 yılında Rumeli Grubu’na satılan şirket, aynı yıl kapatıldı. 1963-1993 yılları arasında 54.496 adet motorlu taşıt üreten TOE’nin iflası, Türkiye otomotiv sektörü için büyük bir kayıp oldu.

Konya’da da Üretim Yapıyordu

TOE, İstanbul, Bursa, Kocaeli, Ankara, Eskişehir ve Konya gibi illerde üretim yaparak Türkiye’nin farklı bölgelerinde sanayiye katkı sağlamıştı. Ancak şirketin iflas etmesiyle birlikte üretim tesisleri kapandı, fabrikaların ekipmanları satıldı ve araziler farklı amaçlarla kullanılmaya başlandı.

Türk otomotiv sanayisinin köklü firmalarından biri olan TOE’nin iflası, sanayi ve üretim politikalarının önemini bir kez daha gözler önüne serdi.