Türkiye'deki resmi bayram kutlamaları hep tartışma konusu oldu. Bayram sevinci içinde yapılması gereken kutlamaların nasıl eziyete dönüştüğü yönünde değerlendirmeler yapıldı.

Son yapılan yorum ise bunun çok ötesinde. Zaman Gazetesi Yazarı Prof. Dr. Mümtazer Türköne Mussoloni İtalya'sından alındığını öne sürdüğü kutlama şeklini eleştirerek, "19 Mayıs'ta neden hâlâ faşist kutlamalar yapıyoruz?" diye sordu.

Türköne'nin yazısı "Yobazlık tam olarak böyle bir şey olmalı" diye başlıyor ve şu sözlerle devam ediyor:
"Bir şeyi hiç sorgulamadan, anlamı üzerinde hiç düşünmeden, bir çift öküzün tarla sürerken yanında gördüğü izi takip etmesi gibi hûşû içinde tekrarlamak. 19 Mayıs kutlamaları 1932'nin faşist İtalya'sından alınma. Neden değiştirmek aklımızdan bile geçmiyor?"

Kutlamaların 40 yıldır değişmediğini anlatan Türköne 1930'ların İtalya'sında kalan faşist gençlik eğitimi uygulamalarını, olduğu gibi tekrarlamak için öğrencilerin 1 ay boyunca garip bir ritüel için çalıştığını söylüyor. 

Türköne'ye göre bu garip uygulama 1932 yılında Başbakan İsmet İnönü başkanlığında bir heyetin Moskova ve İtalya'ya yaptığı seyahate dayanıyor. Heyet, özellikle Mussolini İtalya'sında gençlerin eğitimi için geliştirilen yöntemleri ve pratikleri derin bir hayranlıkla izliyorlar. Daha sonra da Türkiye'de uygulamaya geçiyorlar.

Türköne'ye göre 19 Mayıs tıpkı kendi gençliğinde olduğu gibi dershanelerin kapılarını açıp, gelen baharla birlikte dersleri kırmak için 'resmî ve meşrû' bir fırsattan ibaret.

Türköne, "Bize düşen, gençlerimize vermemiz gereken, bilimin aydınlığında eleştirel aklın rehberliğinde şu soruyu sormak: Faşizmin dünyada bizden başka örneği olmayan bu ritüelini, koca koca adamların ciddi ciddi emek harcadığı, önemsediği bu müsamereyi üzerinde hiç düşünmeden ve sorgulamadan neden tekrarlıyoruz?" diye soruyor.