Ayak bileği burkulmaları, günlük yaşamda ve spor aktivitelerinde sıkça karşılaşılan yaralanmalardan biridir. Ancak bu basit gibi görünen rahatsızlık, eklem kıkırdağında kalıcı hasarlara yol açabilir. Memorial Antalya Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Op. Dr. Serdar Alfidan, bu tür yaralanmaların zaman içinde eklem kıkırdağının zarar görmesine ve eklemin erken yaşlanmasına neden olabileceğine dikkat çekiyor.

Burkulmaların doğru tedavi edilmemesi, daha ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Dr. Alfidan, burkulmanın hemen ardından yapılacak ilk müdahalenin önemini vurgularken, "Doğru tedavi için tanının iyi konulması gerekir," dedi.

Ayak Bileği Burkulmalarının Nedenleri ve Risk Faktörleri

Ayak bileği burkulması, bağ dokuları, kaslar ve tendonlar üzerinde ciddi hasara yol açarak daha büyük sağlık sorunlarına yol açabilir. Ayak bileği burkulması, genellikle eklem bağlarının gerilmesi, kısmi yırtılması veya tamamen kopması ile ortaya çıkar. Bu durum, bileğin normal pozisyonundan çıkmaya zorlanması sonucu meydana gelir.

Dr. Serdar Alfidan, ayak bileği burkulmalarına yol açan başlıca faktörleri şu şekilde sıraladı:

• Spor aktiviteleri: Özellikle basketbol, tenis, futbol ve patika koşusu gibi sporlarda ani yön değişiklikleri ve zıplamalar burkulma riskini artırmaktadır.
• Engebeli yüzeylerde yürümek veya koşmak, burkulmalara neden olabilir.
• Daha önce burkulma geçiren bireylerde, yeniden burkulma riski yüksektir.
• Zayıf kaslar ve düşük esneklik, burkulma riskini artıran diğer faktörlerdir.
• Uygun olmayan ayakkabılar, özellikle yüksek topuklu ayakkabılar, bilek yaralanmalarına zemin hazırlar.

Risk Altındaki Gruplar

Dr. Alfidan, sporcuların, ayak bileği burkulmalarının en fazla görüldüğü grup olduğunu belirtti. Ancak, bazı grupların daha fazla risk altında olduğunu da ekledi. Bunlar arasında:

• Kadınlar, özellikle regl dönemi sırasında, kasların gevşemesi nedeniyle daha savunmasızdır.
• Fazla kilolu bireyler, eklemlere binen yük nedeniyle burkulmalara daha yatkındır.

Ayak Bileği Burkulmalarının Tedavi Yöntemleri

Burkulmaların tedavisinde ilk müdahale oldukça önemlidir. Dr. Alfidan, burkulan bölgenin dolaşımı engellemeyecek şekilde bandajlanması, şişliği azaltmak için ayak yukarı kaldırılması ve buz ile soğuk uygulama yapılması gerektiğini belirtti. Ayrıca, eklem hareket ettirilmemeli ve burkulan bölgenin üzerine basılmamalıdır.

Burkulmanın iyileşme süresi ise yaralanmanın derecesine bağlı olarak değişir. Hafif burkulmalar 1 ila 3 hafta içinde, orta dereceli burkulmalar 3 ila 6 hafta içinde iyileşebilir. Daha ciddi burkulmalar ise birkaç ay sürebilir ve ameliyat gerektirebilir.

Ayak Bileği Burkulmalarını Önlemek İçin Öneriler

Ayak bileği burkulmalarını önlemek için alınabilecek basit önlemler vardır. Dr. Alfidan, şu önerilerde bulundu:

• Spora başlamadan önce ısınma egzersizleri yapılmalı.
• Uygun ayakkabı seçimi yapılmalıdır.
• Engebeli yüzeylerde yürürken dikkat edilmeli, daha önce yaralanmış bilekler için destekleyici bandaj veya bileklik kullanılmalıdır.
• Kas gücünü ve esnekliği artıran egzersizler düzenli olarak yapılmalıdır.
• Yüksek topuklu ayakkabı kullanımı en aza indirilmeli.