Radikal yazarı Cengiz Çandar yaptığı ABD gezisinden notları bugünkü köşesinde paylaştı. Çandar Amerika'daki cemaat etkisine dikkat çekti. "Şu anda ABD'de en doğru ve en etkili 'Türkiye lobisi' onlar. Doğru çalışıyorlar. Amerikan oyun kurallarını harfiyen yerine getirerek çalışıyorlar." dedi..

25 YIL SONRA BAŞDÖNDÜRÜCÜ DEĞİŞİM

25 yıl önce çeyrek yüzyıl sonra Kaliforniya’da herşeyin nasıl kısacık süre içinde başdöndürücü biçimde değiştiğini görüyor, hissediyor, yaşıyorum. Buralara, Los Angeles ve San Francisco’ya tam 25 yıl önce gelmiştim. O gün bugün bir daha gelmek nasip olmadı. Çeyrek yüzyıl önce geldiğimde, daha Soğuk Savaş sona ermemişti. Midway gemisi görevdeydi. Daha emekliye ayrılıp, müze olmamıştı. Amerika’nın başında bir Kaliforniyalı başkan, Ronald Reagan vardı.

TÜRKLERİN ESAMESİ OKUNMUYORDU

Ortalıkta Türk yoktu. Türklerin esamisi okunmuyordu. San Francisco’da Ermeni meselesi konusunda Türkiye’den yana tavır koyan bir Yahudi çift, Kaplan ailesi bana nasıl tehdit aldıklarından yana yakıla şikayet etmişlerdi. Washington ve Boston’da Ermeni lobisinin ileri gelenleriyle, örneğin AAA’nın (Assembly of American Armenians) başkanıyla görüşebilmiştim ama Los Angeles’te Ermeni kuruluşları benimle randevularımı sırf Türk olduğum gerekçesiyle iptal etmişlerdi. Los Angeles Times gazetesinde bir görüşme yaptığım sırada, gazetede çıkan bir köşe yazısından ötürü, Ermeniler gazete binası önünde protesto gösterilerinde bulunuyorlardı.

BİZİ BAĞIRLARINA BASMAYA HAZIR ERMENİLER VAR

Çeyrek yüzyıl az bir süre değil. Ama, çeyrek yüzyıla sığan değişim, 25 yılın çok ötesinde, çok daha hızlı, çok daha kapsamlı. O günden bugüne Los Angeles ve çevresine 1 milyon kadar İranlı toplandı. Öyle ki, İranlılar, Los Angeles’a şaka yollu Tehrangeles diyorlar. Ermeni sayısı da artmış. Yarım milyon ile 700-800 bin arası telaffuz edilen rakamlar var. Çeyrek yüzyıl öncekinden bir büyük farkı, bizi bağırlarına basmaya hazır, Türkiye’deki her gelişmeyi dikkatle takip eden, benim de içinde bulunduğu bizleri –hiç karşılaşmamış olmakla birlikte- gayet yakından tanıyan bir Ermeni topluluğunun ortaya çıkmış olması.

TÜRK DEVLETİ VARDI AMA ARTIK TÜRKİYE VAR

Tabii en önemli fark, bu yıl üç yaşına giren Anadolu Kültür ve Yemek Festivali. Türkiye’den yüzlerce insan buraya gelmekle kalmamış, çevre eyaletlerden gelen ve Amerikalı katılımı ile birlikte festival alanına hiç değilse bir 50 bin kişi ayak basmış vaziyette. Artık Kaliforniya’da Türkiye var, Türkler var, Türk kurumları ve kuruluşları var. Türk devleti burada zaten hep vardı. Los Angeles’da başkonsolosluk ve San Francisco’da fahri konsolos mevcuttu. Ama, Türkiye yoktu.

EN ETKİLİ TÜRKİYE LOBİSİ ONLAR

Bugün Kaliforniya’da varolan Türkiye’yi var eden, bir karınca çalışkanlığı ve sabrıyla çalışan Fethullah Gülen’in izleyicileri. Benim Kaliforniya’ya ilk geldiğimde, bırakın Kaliforniya’yı, Amerika’yı Türkiye’de isimleri pek yeni duyuluyordu. Sayıları bugüne oranla çok azdı. ABD’deki en etkili Türkiye lobisi Şu anda ABD’de en doğru ve en etkili “Türkiye lobisi” onlar. Doğru çalışıyorlar. Amerikan oyun kurallarını harfiyen yerine getirerek çalışıyorlar. Amerikan toplumunun zemininden hareket ediyorlar.

GRASSROOTS POLITICS YAPIYORLAR

ABD’de “grassroots politics” deneni yapıyorlar. Ticaretsiz ABD olmaz. Ticarete girmiş durumdalar. Bu iki “koz”, gerek eyalet bazında ve gerekse federal bazda milletvekilleri, senatörler, valiler ve belediye başkanları ile ilişkilerin de önünü açmış vaziyette. Fethullah Gülen, 28 Şubat postmodern darbesinin şartlarında Türkiye’yi terketmek zorunda kaldı. Geldi, Amerika’ya doğu kıyısına, Pennsylvania’ya yerleşti. Türkiye’nin yerelden küresele açılmaya çabalayan Müslüman şahsiyeti, Pennsylvania’ya yerleştikten bugüne hem çok önemli bir küresel aktör ve hem de Türkiye’de geçmişle kıyaslanmayacak ölçüde nüfuzlu birisi haline geldi.

CEMAATİN GÜCÜNÜ İZLİYORUM

ABD’nin doğu kıyısında mütevazi bir yaşam süren Fethullah Gülen’in itibarı ve nüfuzu, ABD’nin batı kıyısında ve Türkiye’de birbiriyle yarışacak düzeye gelmiş sanki. Çeyrek yüzyıl ve hatta öncesinden atılmış tohumların ürün verdiği, hasadının toplandığı bir dönemdeyiz. Türkiye’den çok çok uzaklarda, Güney Kaliforniya’da Fethullah Gülen hareketinin –isterseniz ‘cemaat’ diyebilirsiniz- Türkiye’deki ve Türkiye için, bugüne ve daha önemlisi geleceğe ilişkin önemini ve gücünü izliyorum. İşin çarpıcı yanı, Güney Kaliforniya’daki Fethullah Gülen hareketinin başını çekenler, Türkiye’nin ana gündem maddelerine dair, Türkiye’dekilerden çok daha açık görüşlü ve Türkiye’nin ana gündem maddelerine ilişkin olarak “miliyetçilik enfeksiyonu”na daha bağışık görünüyorlar.

TÜRKİYE'NİN GÜLEN HAREKETİNE İHTİYACI VAR

Ne olursa olsun, sadece ABD’deki “Türkiye lobiciliği”nde değil, Türkiye’nin Kürt meselesinden Ermeni sorununun çözümüne, Türkiye’nin Fethullah Gülen hareketine ihtiyacı olacak. Aynı ihtiyaç, hareketin son 25 yıldır bir çok konuda gösterdiği gelişmeyi, bu konularda göstermesi için de söz konusu...