Doç. Dr. Murat Kayacan
Huruf-u Mukattaa şifre mi?
Huruf-u Mukattaa şifre mi?
Yirmi dokuz suresi huruf-u mukattaa denilen harflerle başlayan Kur'an’ın bu harfleri bazı yorumlara göre, muhatabı Hz. Peygamber (s) olan birer şifre mesabesindedir. Halbuki bunların her biri şifre olup, sadece Hz. Peygamber (s)’i ilgilendirseydi, Kur'an’da yer almaları anlamlı olmazdı. Zira dinin bir kısmını gizlemek risalet göreviyle bağdaşmaz: “Rabbinden sana indirileni tebliğ et! Eğer bunu yapmazsan O'nun verdiği peygamberlik görevini yapmamış olursun.” (Maide, 5: 67). Yine bu harfler birer şifre olsaydı ashab, Rasulullah (s)’a onları sorar ve o da onların ne olduğunu ashabına beyan ederdi. Ek olarak, müşrikler “Muhammed! Senin bazı sözlerini hiç anlamıyoruz!” diye “özelde” bu ayetleri alay konusu ederlerdi. Ne var ki, huruf-u mukattaa harflerini gerek müminlerin, gerekse inkârcıların anlama sorunu yaşadıklarına dair bir bilgimiz yok. Bir ifadeyi anlama konusunda o ifadenin geçtiği siyak (bağlam) oldukça güçlü bir veri içermektedir. Bu bağlamda huruf-u mukattaanın geçtiği ayetlerde veya o ayetlerin peşinden gelen ayetlerde neden söz edildiği bu harflerin anlamını tespit etmemizde önemli rol oynayacaktır.
Huruf-u mukattaa içeren Sâd (Sad), Kâf (Kaf) ve Kalem (Nûn) surelerindeki mukattaa harflerinin ardından ilk ikisinde Kur’an’dan, sonuncusunda ise kalemin yazdıklarından söz edilmektedir. Neml (Tâ-Sîn) suresinde huruf-u mukattaa sonrası Kur'an ve Kitaptan, Yasin (Yâ-Sîn) suresinde Kur'an’dan, Hâ-Mîm ile başlayan Mü’min suresinde Kitaptan, Fussilet suresinde tenzilden (Kur'an), Casiye ve Ahkaf suresinde kitabın indirilişinden, Zuhruf ve Duhan suresinde Kitaptan, Taha (Tâ-Hâ) suresinde Kur'an’ın indirilişinden, Elif-Lâm-Mîm ile başlayan Bakara suresinde kitaptan, Lokman suresinde Kitabın ayetlerinden ve Secde suresinde de Kitabın indirilişinden söz edilmektedir.
Elif-Lâm-Mîm ile başlayan Âl-i İmran suresinde bu harfler ile araya bir ayet girdikten sonra Kitaptan söz edilmektedir. Aynı mukattaa harfleriyle başlayan Ankebut ve Rum surelerinde ise bu harflerden sonra Kitaptan söz edilmemektedir.
Elif-Lâm-Ra ile başlayan Yunus suresinde bu harflerden sonra kitabın ayetlerinden, Hud suresinde Kitaptan, Yusuf suresinde Kitabın ayetlerinden, İbrahim suresinde Kitabın indirilişinden ve Hicr suresinde Kitap ve Kur'an’dan söz edilmektedir. Tâ-Sîn-Mîm şeklinde mukattaa harfleri olan Kasas ve Şuara suresinde bu harflerden sonra Kitabın ayetlerinden; dört harfli mukattaalı olan Elif-Lâm-Mîm-Sâd harfleri yer alan A’raf suresinde de Kitabın indirilişinden söz edilmektedir.
Elif-Lâm-Mîm-Ra harfleriyle başlayan Ra’d suresinde bu harflerden sonra, Kitabın ayetlerinden söz edilmektedir. Meryem (Kâf-Hâ-Yâ-Ayn-Sâd) suresinde ise mukattaa harflerinden sonra Kitaptan söz edilmemektedir. Hâ-Mîm-Ayn-Sîn-Kâf şeklinde mukattaa harfleriyle başlayan Şura suresinde ise bu harflerin ardından Hz. Peygamber (s)’e vahyedilmesinden söz edilmektedir.
Görüldüğü gibi mukattaa harfleri ile başlayıp bu harflerin peşinden Kitaptan, Kur'an’dan, vahiyden söz edilmeyen surelerin oranı yaklaşık %10’dur. Bu da, o harflerin kitap/vahiy ile kuvvetli bir irtibatı olduğunu göstermektedir. Yani adeta Allahu Teala şöyle demektedir: Ey inkârcılar! Bu kitap bildiğiniz harfler kullanılarak Arapça olarak kulumuz Muhammed’e indirilmektedir. İnkâr ederken bir kez daha düşünün. Onun bu Kitabı uydurduğunu düşünüyorsanız, o harfleri siz de kullanıyorsunuz, onlarla kelimeler ve cümleler kuruyorsunuz, nesir ve şiirlerinizi o harflerle oluşturuyorsunuz, iddianızda haklı iseniz o bu harflerle siz de onun bir benzerini getirin bakalım, getirebiliyor musunuz!
En doğrusunu Allah bilir.