Geçtiğimiz günlerde IMF’nin Türkiye ile ilgili memuru geldi ve sağlıktan 1,5 milyar dolar tasarruf yapılması gerektiğini söyledi. Hemen ardından Maliye Bakanı, bir toplantı çıkışında gazetecilerin kendisine bu konu ile ilgili sordukları sorulara benzer cevaplar verdi.

Bu demektir ki, yakın bir zaman içerisinde yeni kısıtlamalar meydana gelecek. Yine bir sürü ilaçların ödenme şartları zorlaşacak, hastalar ilaçlarını yazdırabilmek için yüzlerce kilometre seyahat ederek daha büyük bir yerleşim merkezindeki hastanelerde kuyruğa girecek.

Bu durum doğrusunu söylemek gerekirse, üzerinde çokça düşünülmesi gereken bir konudur. IMF söyledi diye halkımızın serbestçe tedavi olmasının önüne engel koymak doğru değildir.

Tabiî IMF’nin bu talebinin ardından çeşitli yorumlar yapılmaya başlandı. Pazar günü gazetelerin ilk haberleri, taneyle ilaç satılması konusundaydı. Bazı derneklerin yöneticileri, ilaç sarfiyatının çok olduğundan dem vurarak, taneyle ilaç verilmesinin çözüm olacağı yönünde beyanatlar verdi.

Peki, gerçekten sektörde büyük bir sorun var mı? Her şeyden önce, taneyle ilaç satma konusu, eski Sağlık Bakanı Osman Durmuş zamanında ortaya atılmıştı. Çok çalkantılı bir dönemde gündeme gelen bu konu üzerinde epeyce tartışma yapıldı. Ancak aradan tam altı yıl geçmesine rağmen, hararetle tartışılan bu konuda bir adım gelişme sağlanamadı. Neden sağlanamadı? Çünkü bu sistemin alt yapısı kurulabilmiş değildi.

İlaç başka bir ürüne benzemez. İlacın sunumu çok özel koşullar altında olmalıdır. İlaç üretiminden tüketimine kadar, sürekli tetkikleri yapılan, özel saklama koşulları gerektiren bir sağlık aracıdır. Taneyle verilmesi düşünülen ilaç sunum hizmeti de mutlaka müstakil ambalaj içerisinde olmalıdır. Tabi bu durum maliyetleri de beraberinde getirmektedir. Geçmişte içinde fazla sayıda ilaç içeren ambalajlar, düşük sayılı forma dönüştürülmüş, ancak fiyatlarda neredeyse herhangi bir değişiklik meydana gelmemişti.

Burada yapılması gereken şunlardır: öncelikle Ulusal Sağlık Veri Ambarı bir an önce kurulmalıdır. Ve tabiî ki insanımızı bilinçlendirmek gerekmektedir. Eğer Türkiye’de bu iki konu halledilsin, sağlık alanında savurganlığın önüne geçilebilir. Yoksa ister ilacı tek tek verin, ister ikişer ikişer verin hiçbir şekilde sonuç alamazsınız. Zira sağlık, üzerinde herkesin kolayca konuşabileceği bir alan değildir.

Sonuç olarak, IMF dedi diye insanların sağlığı ile ilgili masa başında düzenleme yapmak, her hangi bir şekilde sorunu çözmeyecektir.