Değerli okuyucularım, 1990’lı yıllardan itibaren bir özentiyle başlayan, gelip geçer zannettiğimiz, ancak zaman içinde kangrene dönüşen bir hastalığımız var: İş yeri ve ürün adlarında yaşanan dil kirliliği ve karmaşası…

Son 25 yıl içinde toplumda şöyle bir kanaat oluştu: İş yerinizin ismi Türkçe olursa, sinek avlayacaksınız; Batı kökenli olursa, yok satacaksınız ve müşteriler kuyrukta bekleyecekler.

İş yeri ve ürün adlarındaki yabancılaşma, yozlaşma ve dil kirliliği önce İstanbul’da başladı; sonra Ankara, İzmir, Adana, Bursa… derken bu furya bütün Anadolu’yu sardı. Doğudan batıya, kuzeyden güneye bütün şehirlerimizin sokaklarında ve caddelerinde gezerken; aklımızdan geçen bir tek soru var artık: Burası Türkiye mi?

a. “Kartal Yuvası” ve diğerleri…

Kartal Yuvası, GS Store, Fenerium, Trabzon Store, Konya Store, Bursa Store…

[ Güzide spor kulüplerimizin markalı ürünlerinin satıldığı mağazaların isimleri, biri hariç maalesef yabancı.

Beşiktaş kulübü yöneticileri; “BJK Store” adlı mağazalarının ismini, aldıkları takdire şayan bir kararla “Kartal Yuvası” olarak değiştirdiler. Emeği geçen herkese şükran borçluyuz.

Darısı diğer güzide kulüplerimizin başına. “Arslan Pençesi”, “Sarı Kanarya” ve “Uyyy Uşağum” mağaza isimleri olarak daha şık olmaz mı, ne dersiniz? Teklif bizden... ]

b. Düşündürenler…

ABC (Anadolu Bilişim Center / ey bi si / a be ce?)…

Berfin Mefruşat > İş yerinin eski adı / Berfin Home Collectione > İş yerinin yeni adı…

Hamile Dünyası > İş yerinin eski adı / Happy Hamile Club > İş yerinin yeni adı…

[Aralarındaki fark: Yeni adla birlikte, kayda değer bir ciro artışı. Siz olsanız, hangisini tercih edersiniz? ]

BBC (Bilgi Bilişim Center / bi bi si / be be ce?)…

[ İnsan, İngiliz yayın kurumu BBC, Konya’da ne zaman temsilcilik ya da dil öğretim merkezi açtı acaba diye merak ediyor. Ancak, söz konusu BBC, İngiliz yayın kurumu değil; bu, bizim BBC… ]

BLC (Bilişim Lisan Center / bi el si / be le ce?)…

[ Bilişim, Türkçe; Lisan, Arapça; Center, İngilizce… Muhteşem (!) bir Doğu-Batı sentezi (!) Bundan daha iyisi (!) olabilir mi? ]

CP (Civcivden Pilice / ce-pe / si-pi?)

[ Marka adı muhteşem, ancak kısaltmanın okunuşu için aynı kanaate sahip olmak mümkün değil. Elbette, kısaltmanın doğru okunuşu: ce-pe ]

Krvtc (Ünlüleri yazmaya ihtiyaç (!) yok artık, bu bildiğiniz Kravatçı)…

NTV (Nergis Televizyonu / en ti vi / ne te ve?)

[ Türkçe kelime gruplarının, dilimizde çok sık kullanılarak bizden bir unsur hâline gelen yabancı ifadelerin ve özellikle Türk yayın kurumu isimlerinin, mutlaka dilimizin kısaltma kurallarına göre okunması gerekir.

Türk alfabesinde, ünsüzler “e” ünlüsüyle seslendirilir. “h” ünsüzü için kullanılan; ha, aş, haş, eyç… gibi şekiller asla doğru değildir.

Özellikle, parti isimlerinin kısaltmalarını söylerken, bu kural mutlaka dikkate alınmalıdır. ]

NT (Nil-Tuna Kitabevleri / ne-te / en-ti?)

[ Söz konusu kurumun adını kısaltırken, başta yayınevi çalışanlarının ve tahsilli insanların en-ti şeklinde dillendirmelerine akıl sır erdiremedik vesselam… Elbette, kısaltmanın doğru okunuşu: ne-te]

c. Dinî terimlerle kurulanlar…

Nur Optik, Tekbir Giyim, Hüda Unlu Mamuller, Nur Neşriyat, Abdurrahman Bin Avf Emlak, Ekber Collectione, Rahmet Turizm, Nur Gıda, Helal Et, Ebu Eyyub El-Ensari Hause, Hacı Petit Market, İmam Dinlenme Tesisleri, Rahmet Gıda…

Bazı işletmelerin indirim kartlarının adları:

Adese Alışveriş Merkezleri: Adese Kart

Beğendik Alışveriş Merkezleri: Beğendik Club Card

Antares Alışveriş Merkezleri: Antares Kart / Genç Kart

CarrefourSa Alışveriş Merkezleri: Carrefour Plus / Trinkart

Kiler Alışveriş Merkezleri: Kazanç Kart

Kim Alışveriş Merkezleri: Kim Card

Makro Alışveriş Merkezleri: Makro Card Gold

Migros Alışveriş Merkezleri: Migros Club Card

Niktaş Alışveriş Merkezleri: Aile Kartı

Profilo Alışveriş Merkezi: Pam Card

Yimpaş Alışveriş Merkezleri: Dost Kart

YKM Alışveriş Merkezleri: YKM Kart