Yabancı bir ülkeye gittiğiniz zaman ilk düşündüğünüz şeylerden birisi helal gıdanın nereden ve nasıl temin edileceği, nerede güvenilir bir şekilde yemek yiyeceğiniz oluyor. Doğrusu bunun bu derece önemli bir sorun teşkil ettiğini yurt dışına çıkmadan önce bilmiyordum. Türkiye'de yaşarken kendimizi bu konuda çok rahat hissediyoruz! Her şey helal, her şey güvenilir! Ülkemde bir şeyleri alırken dikkat ettiğim tek şey son kullanma tarihi idi. Burada her şey değişti.

Bir gün Londra'da, Morrison, Tesco, Asda gibi büyük marketlerin birisinde reyonlara bakarken durdum ve düşündüm. Reyonlarda yüzlerce çeşit ürün varken yiyebileceğim, alabileceğim ürünlerin ne kadar az olduğunu gördüm. Elimi neye atsam, sakızından ekmeğine, suyuna alıp, içindekiler bölümünü okuma alışkanlığı edindim, zorunlu olarak.

Buraya geldiğimizde ilk aldığımız nasihat, "yeşil V" harfini ve logosunu gördüğünüz ürünleri güvenerek alabilirsiniz olmuştu. Hayır, düşündüğünüz gibi değil. Bu yeşil renk ve V harfi İslam'ın ya da yada helalliğin sembolü değil. İngiltere Vegeterian topluluğunun simgesi: "Suitable for Vegetarian" Vejeteryanlar için güvenli. Bir nevi helal markası gibi kullanıyoruz biz bunu. Çünkü içinde hayvansal gıda, ürün bulunmayan ürünlere, buradaki topluluk tarafından denetlenip, bu markayı kullanma izni veriliyor.

Vejeteryanlar o kadar etkin bir lobiye sahip ki, hayvansal gıda ile ne alakası olabilir dediğiniz ürünlerin üzerinde dahi, mesela su, bu logoyu görebilirsiniz. Bu markanın olduğu ürünlere nasıl güvenebiliriz diye sorduğum zaman "şirketler ve firmalar burada çok sıkı şekilde denetlenir, hata yapanı affetmezler ve cezası çok büyüktür. Kimse kaybetmeyi göze alamaz" dediler.

Sağlık burada en çok dikkat edilen konuların başında geliyor. Denetim ve denetime olan güven ilginç geldi. Türkiye'de denetime olan güven ne durumda acaba? Çocukları kilise okuluna giden Müslüman ailelere öğle yemeklerinde ne yaptıklarını sorduğum zaman "Vegetarian Menü" yediklerini söylediler. Nasıl içiniz rahat oluyor dedim, çünkü çok sık denetlenir dediler. Bu güven duygusunun oluşturulması önemli.

Geçtiğimiz hafta Starbucks kahve zincirlerinde kullanılan bir kahve çeşidinde kullanılan bir renklendiricinin ucuz ve doğal! olduğu için böceklerden elde edildiğini Amerikalı Vejeteryan Topluluğu ortaya çıkarmıştı. Sonra bu böcekten elde edilen maddenin ülkemizde de güvenilir! Firmaların kimi ürünlerinde kullanıldığı ortaya çıktı! Bir açıklama yapıldı mı takip edemedim. Aklıma geldikçe hala midem bulanıyor.

Tarım Bakanlığının açıkladığı gıda yolsuzlukları üzerine yapılan listeyi ve firmaları gördüğüm zaman "güven kredisini" tüketmeye başladığımızı düşündüm. Bu kredi tamamen tükenmeden, tarım bakanlığı güvenilir gıda sertifikası benzeri bir marka oluşturmalı diye düşünüyorum. İSO ve TSE benzeri ama gıda üzerine olan özel bir marka. Devlet ve/ya sivil toplum, tüketiciler derneği vb, olabilir, bu konuda daha etkin çalışmalar yapmalı.

Düşündüm ki gücünü Vegetarian olan üyeleri üzerindeki etkisinden alıyor. Üyeler, tüketim alışkanlıklarında özellikle bu markayı arıyor, soruyor ve tercih ediyorlar. Üreticiler de önemli bir kitleyi oluşturan bu tüketici grubu, pazarı da diyebiliriz, göz ardı etmemek, pazardan payını almak için onlara yönelik üretim yapıyorlar. Vejeteryanlardaki bu neredeyse itikadi noktaya varmış hayvansal ürün yememe duyarlılığı kendisine bir hayat alanı açıyor. Peki üreticisinden tüketicisine Müslümanların inançlarının emrettiği şekilde, ürettikleri ve tükettikleri ürünler konusundaki duyarlılığı ne noktada? Zor bir soru. Bu soruyu özellikle ve öncelikle sahte ürün üreten, satan, pazarlayanlara, at eti satanlara vs. sormak isterdim. Ben isterdim ki bir ürün Konya'da üretiliyor ise "made in Konya" yazıyorsa, bu bahsettiğim "yeşil V" etkisinde bir güvene sahip olsun, oluştursun. Şehrin yöneticisi de yaşayanı da tüketeni de üreteni de böyle bir duyarlılığa sahip olsun, sahip çıksın. Hata yapanı, koruma, kollama, üstünü örtme yerine ayıklama ve ayıplama mekanizması olsun ki hep bahsedilen "marka şehir Konya" imajı oluşsun. Umarım bir gün olur.

Neyse, hep küçümsediğim Vejeteryanlara bir gün gelip de teşekkür edeceğim hiç aklıma gelmezdi. Teşekkürler. Çünkü nerede "Suitable for Vegetarian" görsem ben onu "Suitable for Muslim" diye okuyorum. Siz ürün alırken neye dikkat ediyorsunuz?