Serpil Yalçınkaya
Tarih Boyunca Mevlevî Kıyafetleri ve Sembolik Anlamları
“Mevlevî kıyafetlerinin iki kaynağı vardır. Biri Sünnet-i Nebeviyye’den beslenen tasavvufî anlayışın getirdiği özellikler, diğeri de Orta Asya’dan bu tarafa Türk Kıyafet gelenek ve görenekleridir.
Her iki kaynağı da böylesine ulvî ve örfî olduğu için Mevlevî kıyafetleri, şekil, tarz ve renklerine varıncaya kadar bir dizi ince ve derin mesajlarla yüklüdür. Mânâ ve mahiyeti incelenildiği zaman bunların ne kadar nezih, nâzik ve nâzenin mahiyet, amaç ve semboller olduğu anlaşılır.”
Bu cümleler Dr. Hasan Özönder tarafından kaleme alınan Tarih Boyunca Mevlevî Kıyafetleri ve Sembolik Anlamları adlı kitaptan.
Konya Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yayınları arasında yerini alan eser adından da anlaşılacağı üzere Mevlevî kıyafetleri ve tasavvufî anlamlarını içeren ayrıcalıklı bir eser.
Eserin takdim yazısında il Kültür ve Turizm Müdürü Abdüssettar Yarar; “Mevlevî kıyafetleri, yediyüz yıllık bir maziye sahiptir. Gayet sade ve zarif görünümlüdür. Kıyafetler, Mevlevî kültür ve tefekkürüne ait ince ve derin anlamlarla da yüklüdür.
Özellikle son yıllarda bütün dünya ülkelerinde, Mevlana ve Mevlevîliğe büyük ve sıcak merak, alâka, yöneliş görülmektedir…Tabii ki, bu gelişme bizleri son derece memnun ve mütehassis etmektedir. Bu aşk, sevgi, saygı ve hoşgörü yolunun aydınlık yüzlü insanlarını tanıma bahtiyarlığına erenler, onların kıyafetlerine de büyük ilgi göstermekte ve hayran kalmaktadırlar. Kıyafetleri oluşturan parçaların mâna ve mahiyetleri hakkında bilgi arzu etmektedirler.” Diyor.
Mevlevîlerin toplumdan farklı giyinmediklerini, bu konuda o günün şartlarına göre hareket ettiklerini fakat Şems-i Tebrizi’yi kaybettikten sonra beyaz sarık yerine hüznü ifade eden “Duhânî “ sarık sarmaya ve göğüs kısmı (v) şeklinde olan “ferace” giydiklerini eserin Giriş kısmından öğreniyoruz. Eserde daha sonra orijinal bir Mevlevî kıyafetinin kısımları, ardından kıyafetin tamamını oluşturan her bir parça fotoğrafları, kumaşı ve sembolik anlamlarıyla beraber anlatılıyor.
Her biri özenle çekilmiş fotoğraflar İbrahim Dıvarcı’ya ait.
Mevlevî kıyafetlerinin ihtiva ettiği mana ve sembolleri bizlere aktaran Değerli Hasan Özönder’i tebrik ediyor, bilgilerimizi ve ufkumuzu genişletecek daha nice güzel eserleri kaleme alacağını ümit ediyorum.
Selametle, ihsanla kalınız.
Kitap ve Yazar Hakkında Bilgiler
Kitap Hakkında
Yayın Tarihi: 2016
Yayınevi: T.C. Konya Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yayınlar
Baskı Sayısı: 1. Baskı
Sayfa Sayısı: 71
Temin Adresi: : T.C. Konya Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Yazar Hakkında
1943 de Konya 'da doğdu.1967'de İlahiyat Fakültesi'nden mezun oldu. İki yıl orta öğretimde öğretmenlik yaptı.1969'da mezun olduğu Fakülteye "Türk Medeniyeti Tarihi Öğretim Üyesi" olarak atandı.1979'da "Mevlana Külliyesi" teziyle " Türk İslam Sanatları Tarihi Doktoru" diploma ve unvanını kazandı.1982'de Selçuk Üniversitesi'nde "Yrd. Doç. Dr" oldu.1990'da Üniversitesinde "Hat Sanatı" (Calligraphi) dalında "Doktora" seviyesinde "Sanatta Yeterlilik" diploma ve unvanını aldı.
Akademik hayatı boyunca çeşitli yöneticilik ve başkanlık görevlerinde bulundu. Çalışma ve eserleriyle takdirnameler kazandı. Yurtiçi ve yurt dışında birçok bilimsel toplantıya katılarak tebliğler sundu, serdiler açtı, radyo ve TV konuşmaları yaptı.
29 yıl süren öğretim üyeliğinin ardından 1996'da kendi isteğiyle emekliye ayrıldı.
Selçuk Üniversitesi İletişim ve Fen Edebiyat Fakülteleri tarafından hayatı eserleri ve tesirleri konularında iki adet "Mezuniyet Tezi" hazırlanıldı.
Meram Belediyesi tarafından "2004 yılı Sanata Saygı Ödülü'ne" layık bulundu. Hayatı ve çalışma metoduna dair CD yayınlandı. Kültür, sanat ve medeniyet tarihlerine dair zengin bir kütüphaneye, diapositive, fotoğraf arşivine sahip bulunmaktadır.
Bilimsel araştırma ve yayınlarına devam etmektedir.