Toroslar ‘da baharın müjdecisi sayılan ve ağırlıklı olarak mart ayının ortalarında çiçek açan kardelenler, kış  şartlarına  göre  şubat ayında çiçek açtığı da  görülür.

Rengi, kar beyazına meydan okuyan, toprağın altındaki soğanından aldığı güçle zarafetini birleştirip sıfırın altında -15 derece soğukta bile ayakta kalmayı başaran kardelenler,  tüm olumsuz  hava koşullarında bile kendilerini gösterebilirler.

Toros  yaylalarınıngüney kesimlerinde, kayaların dibinde, rüzgarın etkilemediği kuytularda, kar tabakasından boyunlarını çıkartarak  güzelliklerini sergilerler.

Akseki Bölgesinde yaşayanlardan aldığımız bilgiye göre kardelenlerin  anayurdu Akseki’ninÇimi ve İbradı Yaylalarıdır.

Bilimsel adı (GalanthusVitalis) Güzelhatun Çiçeğigillerinden olan ve bu bölgeden sökülerekticariamaçla  Avrupa ülkelerine ihraç edilen kardelen sayısının,70 ila  100 milyon adedi bulduğu söyleniyor.

Kardelen çiçek soğanı ticareti, Avrupa  ülkelerinde ilaç ve kozmetik sanayinde  kullanıldığı ve   doğal olarak  yetiştiğinden  dolayı değerli olması  sebebi ile Akseki bölgesinde bir talana dönüşmesi bilim adamlarının  ve  doğaseverlerin tepkisine  neden olmuştur. Tepki o kadar büyümüş ki   kardelen çiçeği bir dönem  çevrecilerin simgesi haline  dahi gelmiştir.

Verilen   haklı   ve yerinde   mücadele sonrası bugün doğadan toplanan kardelen sayısının yüzde doksan azalarak  6 milyon adete kadar düşürülme başarısı gösterilmiştir.

Kardelen fotoğrafı çekmek için gittiğimiz Çimi Yaylasında  o  müthiş  ardıç  kokusu yine burnumun direğini sızlatmıştır. Yıllar geçse de o kokukardelen mevsimi gelince  hala  beni o  bölgeye çekmektedir. Torosların  o kadar çok  bölgesini gezdim ama Çimi Yaylası’ndaki temiz hava  va ardıç kokusunun yanında  doğal ortam  ve oradaki kardelenler  kadar bir başka güzelliğe rast gelmedim diyebilirim. Elbette Torosların her köşesinin ayrı bir güzelliği, ayrı bir özelliği var ama ille de Çimi Yaylası…

Kardelenlerin, Akseki Bölgesi’nin  bilinçli ve doğasever  insanları oldukça her kardelen mevsiminde boylarını endamlarını ve masumiyetlerini bizlere sergilemeye devam edeceklerinden asla şüphe duymamaktayım.

Çiğdem çiçeği.

Çiğdem Anadolu’da,  mahmurçiçeği anlamına gelmek olup yaylalarda açtıkları renklere  görebaharın veya kışın habercisi durumundadırlar.

Sarı  ve mor çiğdemler ilkbaharın  geldiğini, lila ve pembe renklerdeki çiğdemler ise, sonbaharın  geldiğini müjdelerler bizlere.

Çoğunlukla dağ eteklerinde karın kalkması ile   hemen  kendini  gösteren, zor şartlarda yetişen bir çiçek olmasından dolayı, “öksüz oğlan çiçeği”de denilmiştir.

Gece olduğu zaman kapanıp, gündüz aydınlık olduğunda, tekrar açılırlar.

Adına  şiirler yazılan,  türküler söylenen  çiğdem,  Anadolu insanın  sevgisi  ve  aşkının da adıdır.

Çocukluğumuzda  yaylalargider; çiğdem  çiçeğinin yayında,  dibindeki soğanını da kazarak  yerdik.

Hatta  eski nesil için çiğdem kazma bir kültür idi. Yaşı ellliden yukarı olanlarımız onu kazmak için ahşaptan ya da metalden ucu sivri “çiğdem çapası” denilen kazıcılar imal ederlerdi. Ve o çapaları özel koruma altına alırlardı.

Mevsim şartlarına ve hava şartlarına göre görülür ki çiğdem alanları, doğada sanki özellikle ekilmiş gibi kendiliğinden çıkan çiğdemler çölde bir vaha gibi görünürler.

Aşık Veysel’in deyişiyle bitirelim yazımızı.

ÇİĞDEM DER Kİ BEN ALAYIM

Çiğdem der ki; “ben alayım,

Yiğit başına belayım.

Hepisinden ben alayım

Ben den ala çiçek var mı?”

Lale der ki; “be hey Tanrı!

Benim boynum neden eğri?

Yardan ayrılmışım gayrı

Benden ala çiçek var mı?”

Sümbül der ki; “boyum uzun,

Yapraklarım düzüm düzüm.

Beni ak gerdana dizin

Benden ala çiçek var mı?”

Nevruz der ki; “ben nazlıyım

Sarp kayalarda gizliyim.

Mavi donlu gök gözlüyüm

Benden ala çiçek var mı?”

İşte Torosların ahvali… Bu sözlerin üstüne söz olur mu hiç?