A.Cenap Kendi
Dünden Bugüne Mezarlıklarımız (Konya)
İstanbul’dan sonra en eski olan Konya’nın otuz mezarlığı vardı. İnsanlığın ebedi istirahatğahı
olan ve “o an” geldiğinde bizlerin de Huzur-u İlahiye’ye kavuşmak üzere uğrak vereceğimiz
ve bu günkü durumları hakkında sizleri bilgilendirmek üzere araştırmalarda bulunduk. Kaynak kitapları inceledik, en az yüz elli yıl öncesine dönük bilgileri derleyip toparlayıp sizlere ulaştırmak üzere bu yazı serimizi hazırlamış bulunuyoruz. Her ne kadar “Kabir” veya “Kabristan” veya “Mezarlık”
gibi kelimelerin telaffuzu pek hoş karşılanmasa da, hayatın akışını, ahirete dönük gidişatını, bünyesinde kucaklayan bu kutsal mekanların konu edilmesi ruha hüzün verse de, mezarlıklar sık sık uğrak verdiğimiz yerlerdir. Üzülerek ve hüzünlenerek ifade edelim ki mezarlıklarımızın
birçoğu bozulmuş, dümdüz olmuş ve kullanılmaz hale gelmiştir. Çok hazin ve düşündürücü bir gerçek daha var ki, o da aramızdan edebiyen ayrılıp gitmiş, kara toprağa veda etmiş olduğumuz anne ve babalarımızın, dedelerimizin onların da uzak yakın akrabalarının, hülasa cedd-i evvelimizin gömülü olduğu en azz yüz elli seneden bu güne kadar gelebilmiş olan Kabristanların pek çoğunun
ya yerlerinde yeller esmekte ya da üzerlerine apartmanlar dikilmiş, köşkler, kaşaneler inşa edilmiş, daha fenası hayatta yaşadıkları günlerde yüzlerine bakmaya kıyamadıklarımızın cesetleri üzerinden kanalizasyon hatları geçirilmiştir. İşte insan hayatının son bulup toprak garibi olmasıyla başına gelen korkunç akıbetine sahne olan bu kutsal mekanların ne halde oldujklarını açıklığa kavuşturmak
üzere kaynak kitaplardan da istifade ederek topladığımız bilgileri sizlere sunmaya çalışacağız.
Ruhları cennet mekanı oldun. Konya Basınına büyük emekleri geçmiş olan rahmetli Selçuk Es’in “Konya’da Yatan Peygamberler ve Evliyalar” adlı kitabı ile şair yazar babam İbrahim Aczi Kendi’nin “Konyalı Aşık Şem’i Konuşuyor” adlı kitabındaki birbirini tutan bilgilere göre, Konya şehir hudutları içinde tam 36 mezarlığı varlığından bahsedilmektedir. Bu 36 mezarlıktan bugün için 6 adedi kullanılmakta olup, geri kalan 30 adedi tanınmaz bir haldedir. Birkaç hafta devam edecek olan yazılarımızda önce kullanılmaz halde olanların listesini, semtlerini, üzerlerine inşa edilmiş binaları veya parkları, yola giden kısımları izaha çalışacağız. Daha sonra günümüzde halen cenaze gömülen 6 mezarlığa ilaveten son yıllarda mücavir sahanın genişletilmesi ile sayılan 70’e varan mezarlıkların
listesi ile birlikte bulundukları semt ve mahalleleri, son durumlarını kaynaklar gösterecek açıklığa kavuşturacağımızı yazmıştık.
Bu 30 adet mezarlığın listesi şöyledir:
1. Şeyh Sadrettin Mezarlığı
2.Turgut Bey Mezarlığı
3. Yüksek Bey Mezarlığı
4. Dursun Fakı Mezarlığı
5. Aksinne Mezarlığı
6. Miski Emir Mezarlığı
7. Gedikler Mezarlığı
8. Yağlı Taş Mezarlığı
9. Emirler Mezarlığı
10. Şahitler Mezarlığı
11. Garipler Mezarlığı
12. Şehitler Mezarlığı
13. Pisili Sultan Mezarlığı
14. Yunusoğlu Mezarlığı
15. Parmak Kapı Mezarlığı
16. Zindankale Mezarlığı
17. Türbe Mezarlığı
18. Sultan Selim Mezarlığı
19. Akmescit Mezarlığı
20. İplikçi Camii Mezarlığı
21. İç Karaman Mezarlığı
22. Hatip Sultan (Aşmalı Camii) Mezarlığı
23. Şerafettin Mezarlığı
24. Şems-i Tebrizi Mezarlığı
25. Şeyh Hasan Mezarlığı
26. Garipler Mezarlığı
27. Yediler Mezarlığı
28. Karatay Mezarlığı
29. Hoca Fakı Mezarlığı
30. Selçuk Mezarlığı
Devam Edecek